“dear ChatGPT, I’m alone and depressed”

Is it foolish to confide in a machine, or is it simply the most human thing we can do in an age of loneliness?

In this article, the author explores how AI chatbots like ChatGPT have quietly become emotional companions for many, examining the psychological, technological, and cultural forces that make digital comfort both a balm and a warning.

Liệu tâm sự với một cỗ máy có phải là điều ngu ngốc, hay đó chính là hành động “rất con người” trong một thời đại đầy cô đơn?

Trong bài viết này, tác giả khám phá cách những chatbot AI như ChatGPT đang âm thầm trở thành người bạn đồng hành về mặt cảm xúc cho rất nhiều người, đồng thời phân tích những yếu tố tâm lý, công nghệ và văn hóa đã biến sự an ủi kỹ thuật số vừa thành liều thuốc xoa dịu, vừa là hồi chuông cảnh báo.

*Original article (written in English)*	*Bản dịch của bài báo (sang tiếng Việt)*
“The exhausted, depressive achievement-subject grinds itself down, so to speak. It is tired, exhausted by itself, and at war with itself.” — Byung-Chul Han, “The Burnout Society”	“Kẻ bị ám ảnh bởi thành tựu cứ thế tự bào mòn chính mình trong kiệt sức và tuyệt vọng. Hắn mệt mỏi, chán nản với bản thân, và không ngừng tự giao chiến với chính mình.” — Byung-Chul Han, trong cuốn “Một xã hội kiệt quệ”
You’re lying in bed at 1:43 a.m., your brain doing that thing where it turns into an unskippable playlist of everything you’ve ever regretted.	Bạn nằm trên giường lúc 1:43 sáng, trong tình trạng não bộ tự động phát lại một playlist không thể tua qua, gồm tất cả những điều bạn từng hối tiếc trong đời.
You thought about texting a friend, but they’re probably asleep. You opened your therapist’s portal, but the earliest slot is next Thursday. You tried journaling, but the notebook didn’t say anything back.	Bạn đã nghĩ đến việc nhắn tin cho một người bạn, nhưng chắc họ đang ngủ. Bạn mở cổng tư vấn tâm lý trực tuyến của bác sĩ trị liệu, nhưng lịch trống gần nhất là tận thứ Năm tuần sau. Bạn thử viết nhật ký, nhưng cuốn sổ cũng chẳng thể hồi đáp.
So, in a moment that feels half-joke, half-hail-Mary, you open ChatGPT.	Thế là, trong một khoảnh khắc nửa đùa nửa tuyệt vọng, bạn mở ChatGPT.
“What harm can it do anyway?”, you thought.	“Chắc cũng chẳng hại gì,” bạn nghĩ.
“I don’t know what’s wrong with me,” you type.	“Tôi không biết chuyện gì đang xảy ra với mình,” bạn gõ vào.
And it surprises you. The response’s not groundbreaking, or even particularly insightful. But it’s calm. Gentle. Reflective. It feels better than silence. Better than nothing. Better than pretending you’re fine.	Và nó làm bạn bất ngờ. Câu trả lời không phải điều gì đột phá hay đặc biệt sâu sắc. Nhưng nó bình tĩnh. Dịu dàng. Suy tư. Nó dễ chịu hơn sự im lặng. Dễ chịu hơn cảm giác trống rỗng. Dễ chịu hơn việc phải giả vờ rằng mình ổn.
You keep talking. It keeps listening. The more it knows about you, the better it helps.	Bạn cứ tiếp tục trò chuyện. Nó tiếp tục lắng nghe. Càng biết nhiều về bạn, nó càng phản hồi tốt hơn.
That moment, as strange as it sounds, is happening everywhere. And not just to the people you’d expect — not just tech bros or lonely weirdos — but to anyone who’s ever found themselves cracked open at an odd hour, too wired to sleep, too tired to cry, and too burnt out to do anything but type into a box that feels like it might care.	Khoảnh khắc ấy, nghe có vẻ kỳ lạ, đang diễn ra ở khắp nơi. Và không chỉ với những người mà bạn tưởng — không chỉ “mấy anh công nghệ” hay “mấy kẻ cô đơn lập dị” — mà với bất kỳ ai từng thấy mình vỡ vụn vào một giờ khuya bất định, quá căng thẳng để ngủ, quá kiệt sức để khóc, và quá mệt mỏi để làm bất cứ điều gì khác ngoài việc gõ vài dòng vào một ô trò chuyện mong manh mà dường như… biết quan tâm.
This is the emotional reality behind the growing trend of people turning to AI for comfort. Not because they’re delusional. Not because they think it’s sentient. But because, in an increasingly lonely and overwhelmed world, it’s there.	Đó chính là thực tế cảm xúc đằng sau xu hướng ngày càng nhiều người tìm đến AI để tìm kiếm sự an ủi — không phải vì họ ảo tưởng, không phải vì họ tin rằng nó có tri giác, mà vì, trong một thế giới ngày càng cô đơn và quá tải, ít nhất nó vẫn ở đó.
We live in the golden age of talking about mental health, and the dark age of actually getting help. Therapy is expensive. Friends are busy. The economy’s falling apart. Your brain is melting. And so when someone says, “Honestly, it listens better than my therapist,” it’s not just a joke anymore. It’s a symptom.	Chúng ta đang sống trong thời đại vàng son của việc nói về sức khỏe tinh thần, nhưng lại là thời kỳ tăm tối của việc thực sự nhận được sự giúp đỡ. Điều trị tâm lý thì đắt đỏ. Bạn bè thì bận rộn. Kinh tế thì đang rệu rã. Não bạn thì như đang tan chảy. Vậy nên, khi ai đó nói: “Thực sự, nó còn biết lắng nghe hơn cả bác sĩ trị liệu của tôi,” — thì đó không còn chỉ là một câu đùa nữa. Nó đã trở thành một triệu chứng rồi.
And how do we do with it? Are human relationships doomed to fail right now?	Vậy chúng ta đang đối mặt với chuyện này thế nào? Liệu các mối quan hệ giữa con người với nhau đang dần đi vào ngõ cụt?
1. meet your new shrink: the chatbot	1. gặp gỡ nhà trị liệu mới của bạn: chatbot
You’re not alone if you’ve ever found yourself confiding to these bots.	Bạn không hề đơn độc nếu từng thấy mình trút hết tâm sự với một con bot.
People already use AI, especially ChatGPT tools, as an emotional companion. Not just for writing emails or summarizing meeting notes anymore. For comfort. For support. For late-night breakdowns and post-breakup meltdowns. It’s not science fiction — it’s a Reddit thread, a YouTube confession, a tweet that reads:	Ngày nay, mọi người đã bắt đầu dùng AI — đặc biệt là những công cụ như ChatGPT — như một người bạn đồng hành về mặt cảm xúc. Không còn chỉ để viết email hay tóm tắt biên bản cuộc họp nữa. Mà để tìm kiếm sự an ủi. Sự nâng đỡ. Cho những lần gục ngã lúc nửa đêm. Cho những cơn sụp đổ sau chia tay. Chuyện này không phải viễn tưởng — nó đang hiện hữu trong từng bài đăng trên Reddit, từng lời thú nhận trên YouTube, từng dòng tweet ngắn ngủi:

ChatGPT còn giỏi hơn cả bác sĩ trị liệu của tôi, thật sự luôn.

Trước tiên, tôi xin khẳng định là tôi không dùng ChatGPT để trị liệu tâm lý. Tôi muốn làm rõ điều đó.

Tuy nhiên, một podcast mà tôi hay nghe có đề cập rằng bạn có thể hỏi ChatGPT những câu rất riêng tư, và họ còn đưa ra vài ví dụ minh họa.

Thế là tôi thử luôn.

Tôi viết một câu hỏi, chia sẻ khá chi tiết về một số vấn đề cá nhân mà tôi đang vật lộn.
Và ChatGPT trả lời toàn bộ câu hỏi của tôi. Không chỉ chọn một câu rồi tập trung vào mỗi chỗ đó như cách mấy bác sĩ trị liệu thường làm. Tôi thậm chí chưa từng thấy một chuyên gia tâm lý nào làm được vậy. Theo một cách nào đó khá đáng sợ, tôi cảm thấy được lắng nghe bởi ChatGPT.

And the pattern is clear. People who’ve used it for emotional support? Overwhelmingly positive. They talk about it being non-judgmental, always available, and endlessly patient. Meanwhile, the skeptics — often the ones who haven’t used it — scoff at the idea. “It’s just a robot.” “It’s not real help.” “This is dangerous.”

Và xu hướng thì rất rõ ràng: Những người đã từng tìm đến chatbot để được an ủi về mặt cảm xúc? Phản hồi hầu hết đều tích cực. Họ nói về việc chatbot không phán xét, luôn sẵn sàng lắng nghe, và kiên nhẫn vô tận. Trong khi đó, những người hoài nghi — thường là những người chưa từng thực sự trải nghiệm — thì cười khẩy trước ý tưởng này. “Họ chỉ đang trò chuyện với một cái máy.” “Đó không phải là sự giúp đỡ thực sự.” “Chuyện này thật nguy hiểm.”

But here’s the weird part: both sides are kinda right.	Nhưng điều kỳ lạ là: cả hai phía đều có lý.
Let’s break down the characters in this new therapy-adjacent ecosystem:	Hãy cùng tìm hiểu các “nhân vật” trong hệ sinh thái hỗ trợ tâm lý mới này:
a. the support evangelist	a. người truyền giáo cho AI

This person has become a firm believer in the power of AI for emotional support. Initially unsure, they’ve turned to ChatGPT during moments of stress and discovered something surprising: it listens, and it listens well. For them, the appeal lies in the bot’s non-judgmental, patient nature—perfect for those late-night moments when they’re feeling overwhelmed and need someone to talk to.	Đây là những người đã trở thành tín đồ thực sự của sức mạnh AI trong việc hỗ trợ cảm xúc. Ban đầu còn nghi ngờ, nhưng rồi trong những khoảnh khắc stress tột độ, họ đã tìm đến ChatGPT — và bất ngờ nhận ra một điều: nó biết lắng nghe, và lắng nghe rất tốt. Điều hấp dẫn đối với họ chính là sự kiên nhẫn, không phán xét của chatbot — hoàn hảo cho những đêm khuya khi họ cảm thấy quá tải và cần một ai đó để trò chuyện.
The AI Support Evangelist is all about sharing their experience, recommending the chatbot to anyone who’ll listen. They’re convinced that AI can provide something human connections sometimes struggle to: consistent, unbiased attention. Sure, they know it’s not a replacement for therapy, but it’s a great supplement when human interaction isn’t available.	Người truyền giáo AI luôn muốn chia sẻ trải nghiệm của mình, giới thiệu chatbot cho bất kỳ ai chịu lắng nghe. Họ tin rằng AI có thể mang lại một điều mà kết nối con người đôi khi không thể: sự chú ý ổn định, không thiên vị. Họ hiểu rõ đây không phải là sự thay thế cho liệu pháp tâm lý, nhưng với họ, nó là một sự bổ sung tuyệt vời khi không thể tìm được sự tương tác từ con người.
They’re not saying AI is the cure-all, but for them, it’s better than nothing. It’s always available, never critical, and free from the awkwardness that sometimes comes with opening up to another person.	Họ không cho rằng AI là “thuốc tiên” chữa bách bệnh, nhưng giữa không có gì và có một chút gì đó an ủi, họ chọn điều thứ hai: Luôn sẵn sàng, không bao giờ chỉ trích, và không có sự ngượng ngập như khi mở lòng với một con người thật.
b. the doubtful skeptic	b. người hoài nghi thận trọng

The Skeptic has a hard time accepting the idea of a chatbot providing emotional support. They appreciate the advancements in AI, but when it comes to something as personal as mental well-being, they remain wary. They argue that without the lived experience and credentials of a real therapist, AI is limited in its capacity to understand and truly help with complex emotional issues.	Người hoài nghi gặp khó khăn trong việc chấp nhận rằng chatbot có thể hỗ trợ cảm xúc thực sự. Họ công nhận sự tiến bộ của AI, nhưng khi nói đến một lĩnh vực cá nhân sâu sắc như sức khỏe tinh thần, họ vẫn rất dè dặt. Họ cho rằng nếu thiếu đi trải nghiệm sống và chuyên môn của một nhà trị liệu thực thụ, AI sẽ bị giới hạn trong khả năng thấu hiểu và thực sự hỗ trợ những vấn đề cảm xúc phức tạp.
They’re not anti-technology—they just have doubts about its ability to replace human connection in such a deeply personal area. The Skeptic values human experience and interaction, and believes that a machine, no matter how advanced, can’t provide the same nuance or empathy a trained professional or even a trusted friend can.	Người hoài nghi không phải là người chống đối công nghệ. Họ chỉ nghi ngờ khả năng của AI trong việc thay thế sự kết nối giữa người với người ở những chiều sâu tinh tế nhất. Người hoài nghi coi trọng trải nghiệm và sự tương tác giữa con người với nhau, và tin rằng một cỗ máy — dù tiên tiến đến đâu — cũng không thể mang lại sự tinh tế hay lòng thấu cảm như một chuyên gia được đào tạo hoặc thậm chí một người bạn đáng tin cậy.
For them, AI emotional support is a novelty, at best, but not a legitimate substitute for real human care.	Trong mắt họ, sự hỗ trợ cảm xúc từ AI chỉ là một món đồ chơi mới lạ, chứ không thể là một phương tiện chăm sóc tâm lý chân chính.
c. the casual user	c. người dùng thông thường

This person isn’t necessarily invested in the idea of AI therapy, but when they need a quick emotional outlet, they turn to ChatGPT. It’s not about expecting deep guidance—it’s more about having someone (or something) to talk to when they’re feeling down or confused.	Đây là kiểu người không thực sự đặt nhiều kỳ vọng vào liệu pháp trị liệu bằng AI, nhưng khi cần một nơi để trút bầu tâm sự nhanh chóng, họ sẽ tìm đến ChatGPT. Điều họ tìm kiếm không phải là những lời khuyên sâu sắc, mà đơn giản chỉ là có ai đó (hoặc thứ gì đó) để trò chuyện khi họ cảm thấy buồn bã hoặc bối rối.
The Casual User doesn’t expect life-changing advice; they’re just looking for a bit of light conversation or maybe a reassuring message that helps them through a moment of stress.	Người dùng không thường xuyên không mong đợi những lời khuyên thay đổi cuộc đời; họ chỉ tìm kiếm vài câu trò chuyện nhẹ nhàng hoặc một lời động viên đơn giản để giúp họ vượt qua khoảnh khắc căng thẳng.
They don’t view it as therapy, and they’re not looking for deep introspection. It’s simply an accessible tool when they need to voice their thoughts without judgement. No emotional attachment, just a quick chat to clear their mind.	Họ không xem đó là một hình thức trị liệu, cũng không tìm kiếm sự tự vấn sâu sắc. Với họ, ChatGPT đơn giản chỉ là một công cụ dễ tiếp cận, giúp họ giãi bày suy nghĩ mà không lo bị phán xét. Không có sự gắn bó về mặt cảm xúc, chỉ là một cuộc trò chuyện ngắn để đầu óc nhẹ nhõm hơn.

Together, these three personas form the early constellation of a therapy-adjacent ecosystem—one not bound by a unified belief in AI’s healing potential, but by a patchwork of personal negotiations with vulnerability, access, and trust.	Ba nhóm người dùng này cùng nhau tạo nên những mảnh ghép đầu tiên của một hệ sinh thái “cận trị liệu” — một hệ sinh thái không gắn kết bởi niềm tin chung vào khả năng chữa lành của AI, mà được hình thành từ những thỏa hiệp cá nhân với sự tổn thương, khả năng tiếp cận và niềm tin.
They don’t agree on what AI should be in the mental health space. One sees a lifeline, another a gimmick, and the third, just a tool to get through the day.	Họ không đồng thuận về việc AI nên đóng vai trò gì trong lĩnh vực sức khỏe tinh thần. Với người này, đó là chiếc phao cứu sinh; với người khác, chỉ là một chiêu trò; còn với người thứ ba, đơn giản chỉ là công cụ để vượt qua một ngày.
But for all their differences, there’s one thing they can’t ignore: the voice on the other end. Steady, responsive, unnervingly fluent in the language of empathy.	Nhưng bất chấp những khác biệt đó, có một điều họ không thể phớt lờ: giọng nói ở phía bên kia. Ổn định, phản hồi nhanh nhạy, và thành thạo đến kỳ lạ trong ngôn ngữ của sự thấu cảm.
These personas may disagree on its value, its limits, even its ethics—but they all walk away thinking the same thing:	Những kiểu người dùng này có thể bất đồng về giá trị, giới hạn, thậm chí cả đạo đức của nó — nhưng khi rời đi, tất cả đều mang theo cùng một suy nghĩ:
“This thing sounds human.“	“Thứ này nghe như con người thật.“
And that—more than anything—is what makes it so compelling.	Và chính điều đó — hơn bất cứ thứ gì khác — khiến nó trở nên cuốn hút đến vậy.
And so unsettling.	Và cũng chính vì thế mà nó khiến người ta bất an.
2. the great pretender	2. kẻ giả vờ vĩ đại

“How do ChatGPT and other AI models manage to sound so human?” is what usually gets asked.	Câu hỏi thường được đặt ra là: “Làm thế nào mà ChatGPT và các mô hình AI khác lại có thể nói chuyện nghe như con người đến vậy?”
But let’s reframe it from the perspective of the person who has to make it, when there was nothing in the first place:	Nhưng hãy thử nhìn nhận lại câu hỏi này từ góc độ của người phải tạo ra nó, khi ban đầu hoàn toàn chưa có gì:
“How do you make something lifeless think and talk like a person?”	“Làm thế nào để biến một thứ vô tri vô giác thành thứ có thể suy nghĩ và trò chuyện như con người?”
Like many other design problems, the most immediate and almost always safe answer often lies in nature. It’s what we’ve always done. We watched birds before we built planes. We studied how snakes move before designing certain robots.	Giống như nhiều bài toán thiết kế khác, câu trả lời nhanh nhất và gần như luôn an toàn thường nằm ở tự nhiên. Đó cũng là cách mà chúng ta vẫn luôn làm. Chúng ta quan sát chim trước khi chế tạo máy bay. Chúng ta nghiên cứu cách rắn di chuyển trước khi thiết kế một số loại robot.
And when it comes to language and thought, the most immediate and almost always safe answer is to mimic the human brain.	Và khi nói đến ngôn ngữ và tư duy, câu trả lời nhanh nhất và gần như luôn an toàn là bắt chước bộ não con người.
That’s what researchers are trying to do—build machines that mirror how we understand, speak, and learn. Not perfectly, not completely. But well enough that sometimes you forget it’s not human.	Đó chính là điều mà các nhà nghiên cứu đang cố gắng thực hiện — xây dựng những cỗ máy phản chiếu cách chúng ta hiểu, nói và học. Không hoàn hảo, cũng không trọn vẹn. Nhưng đủ tốt để đôi khi bạn quên mất rằng đó không phải là con người.
a. the digital brain	a. bộ não kỹ thuật số

Artificial Neural Networks (ANNs) are our best attempt at mimicking how the human brain works, except they don’t actually work like the brain. Not really.	Mạng nơ-ron nhân tạo (ANN) là nỗ lực tốt nhất của chúng ta trong việc bắt chước cách bộ não con người hoạt động, nhưng thực ra chúng không vận hành giống như bộ não. Không hẳn.
Think of your brain as a galaxy of neurons firing electrical sparks across trillions of connections. When you see a dog, hear music, or feel heartbreak, these neurons are doing a synchronized dance that somehow equals “understanding.”	Hãy hình dung bộ não của bạn như một dải ngân hà gồm những nơ-ron phát ra tia lửa điện qua hàng nghìn tỷ kết nối. Khi bạn nhìn thấy một con chó, nghe một bản nhạc, hoặc cảm nhận nỗi đau tan vỡ, các nơ-ron này đang thực hiện một điệu nhảy đồng bộ mà bằng cách nào đó tạo nên cái gọi là “sự thấu hiểu.”
ANNs steal that blueprint—kind of. Instead of neurons, they use nodes. Instead of dendrites and axons, they use weights and biases. Still, the metaphor holds: feed in data, pass it through a few (or a few hundred) layers, adjust the weights, rinse, repeat. That’s called training.	Mạng nơ-ron nhân tạo (ANN) lấy cảm hứng từ bản thiết kế đó — kiểu như vậy. Thay vì nơ-ron, chúng sử dụng các nút. Thay vì sợi nhánh và sợi trục, chúng sử dụng trọng số và độ lệch. Dù vậy, phép ẩn dụ vẫn đúng: đưa dữ liệu vào, truyền qua vài lớp (hoặc vài trăm lớp), điều chỉnh trọng số, lặp lại quy trình. Đó gọi là quá trình huấn luyện.
But these aren’t just any networks. The large ones—like the ones behind ChatGPT—are massive. We’re talking hundreds of billions of parameters. That’s like building a mechanical pigeon and accidentally discovering you’ve made a cyborg dragon.	Nhưng đây không chỉ là những mạng nơ-ron thông thường. Những mạng lớn — như mạng đứng sau ChatGPT — có quy mô khổng lồ. Chúng ta đang nói đến hàng trăm tỷ tham số. Giống như việc bạn định chế tạo một con bồ câu cơ học, nhưng vô tình tạo ra một con rồng người máy vậy.
b. the Oppenheimer of AI	b. Oppenheimer của AI
Back in 2017, a group of Google engineers published a paper with the sleep-inducing title “Attention Is All You Need.” It didn’t sound like much at the time—definitely not the kind of name you’d expect to shake the foundations of how machines understand language. Looking back to this feels like Oppenheimer first witnessed his atomic bomb blow up.	Vào năm 2017, một nhóm kỹ sư của Google đã công bố một bài báo với tiêu đề dễ gây buồn ngủ: “Attention Is All You Need.” Lúc đó, nó không gây được nhiều chú ý — chắc chắn không phải kiểu tiêu đề khiến người ta nghĩ rằng nó sẽ làm rung chuyển nền tảng cách máy móc hiểu ngôn ngữ. Nhìn lại, cảm giác ấy giống như khi Oppenheimer lần đầu chứng kiến quả bom nguyên tử của mình phát nổ.
But beneath the title was the birth of something seismic: the Transformer.	Nhưng ẩn sau tiêu đề đó là sự ra đời của một thứ mang tính địa chấn: Transformer.

The Transformer architecture changed everything. Before it, neural networks read language like toddlers skimming a novel—grabbing words one at a time and promptly forgetting them.	Kiến trúc Transformer đã thay đổi mọi thứ. Trước đó, các mạng nơ-ron đọc ngôn ngữ giống như những đứa trẻ tập đọc lướt qua một cuốn tiểu thuyết — nắm bắt từng từ một rồi nhanh chóng quên mất.
They lacked memory, context, and nuance. Tell an old-school model, “I’m sad because my dog died. Anyway, I’m going to the park,” and it might respond with “The park is nice!”—blissfully unaware of your emotional wreckage.	Chúng thiếu trí nhớ, ngữ cảnh và sự tinh tế. Nếu bạn nói với một mô hình kiểu cũ rằng, “Tôi buồn vì con chó của tôi đã chết. Dù sao thì, tôi cũng sẽ đến công viên,” nó có thể sẽ đáp lại bằng câu “Công viên thật tuyệt!” — hoàn toàn vô tư trước nỗi đau của bạn.
Transformers changed that. They introduced a mechanism called “attention,” allowing models to weigh the relationships between words and understand context the way humans do.	Transformer đã thay đổi điều đó. Chúng giới thiệu một cơ chế gọi là “attention,” cho phép các mô hình đánh giá mối quan hệ giữa các từ và hiểu ngữ cảnh giống như con người.
Now the model might say, “I’m sorry to hear that. Sometimes a walk can help.” Suddenly, it sounds like it gets it. Suddenly, it’s less like autocomplete and more like a friend who listens.	Giờ đây, mô hình có thể đáp lại: “Tôi rất tiếc khi nghe điều đó. Đôi khi đi dạo có thể giúp tâm trạng khá hơn.” Đột nhiên, nó nghe như thể thật sự thấu hiểu. Đột nhiên, nó không còn giống một công cụ tự động hoàn thiện câu, mà giống một người bạn biết lắng nghe.
c. the hydrogen bomb	c. quả bom hydro
And if we speak about Transformers like it were the atomic bomb of AI, then ChatGPT is the Hydrogen Bomb. Built on the foundation and much much more powerful.	Và nếu chúng ta ví Transformer như quả bom nguyên tử của AI, thì ChatGPT chính là quả bom hydro. Được xây dựng trên nền tảng đó, nhưng mạnh mẽ hơn rất nhiều.
ChatGPT is a direct descendant of this Transformer revolution. It’s what we call a Large Language Model, or LLM. Its entire job is to predict the next word in a sentence, based on everything it has ever read. No soul, no consciousness—just a terrifyingly good word-guessing machine.	ChatGPT là hậu duệ trực tiếp của cuộc cách mạng Transformer. Nó thuộc nhóm mà chúng ta gọi là Mô hình Ngôn ngữ Lớn, hay LLM. Công việc của nó chỉ đơn giản là dự đoán từ tiếp theo trong một câu, dựa trên tất cả những gì nó đã từng đọc. Không linh hồn, không ý thức — chỉ là một cỗ máy đoán từ đáng kinh ngạc.
But scale it up—feed it books, movie scripts, therapy transcripts, Shakespearean tragedies, and flame wars from Reddit—and something strange happens. It stops sounding like a machine. It starts sounding human.	Nhưng khi bạn mở rộng quy mô — cho nó đọc sách, kịch bản phim, bản ghi chép các buổi trị liệu, bi kịch của Shakespeare và cả những cuộc khẩu chiến trên Reddit — thì một điều kỳ lạ xảy ra. Nó không còn nghe như một cỗ máy nữa. Nó bắt đầu nghe như con người.
That’s not because it knows anything, but because it’s seen enough language to play the role convincingly.	Đó không phải vì nó thật sự hiểu điều gì, mà vì nó đã thấy đủ nhiều ngôn ngữ để đóng vai một cách thuyết phục.
Researchers call this emergent behavior—unintended abilities that pop out of massive systems, like jokes, empathy, and clever analogies. Not because the model understands you, but because it’s statistically figured out what someone like you might want to hear.	Các nhà nghiên cứu gọi đó là hành vi mới xuất hiện — những khả năng ngoài ý muốn xuất hiện từ các hệ thống khổng lồ, như khả năng pha trò, thể hiện sự đồng cảm, hay đưa ra những phép so sánh tinh tế. Không phải vì mô hình hiểu bạn, mà vì nó đã thống kê được những gì một người như bạn có thể muốn nghe.

So does it really understand anything?	Vậy nó có thực sự hiểu gì không?
Most people with any knowledge about how AI works would say no. John Searle’s famous Chinese Room argument paints the picture: imagine you’re locked in a room, passing Chinese characters through a slot. You don’t understand the language, but you have a rulebook that tells you how to respond to each “in” and give out an “out” accordingly.	Hầu hết những người có hiểu biết về cách AI hoạt động đều sẽ trả lời là không. Lập luận nổi tiếng về “Căn phòng Trung Quốc” của John Searle đã mô tả điều này: hãy tưởng tượng bạn bị nhốt trong một căn phòng, chuyền các ký tự tiếng Trung qua một khe cửa. Bạn không hiểu ngôn ngữ đó, nhưng bạn có một cuốn sách hướng dẫn quy tắc, chỉ cho bạn cách phản hồi với mỗi ký tự “đầu vào” và đưa ra ký tự “đầu ra” tương ứng.
To outsiders, it looks like you’re fluent. Inside, you’re just shuffling symbols.	Với người bên ngoài, trông bạn như đang thông thạo ngôn ngữ. Nhưng bên trong, bạn chỉ đang xáo trộn các ký hiệu.
That’s ChatGPT. The illusion of understanding without awareness.	Đó chính là ChatGPT. Ảo giác về sự thấu hiểu mà không có nhận thức.
And yet, when you tell it you’re lonely, it replies in ways that feel comforting. Because it’s read millions of examples of loneliness. It knows the shape of grief. The cadence of heartbreak. The linguistic rituals we humans perform when we’re hurting.	Thế nhưng, khi bạn nói rằng bạn cô đơn, nó sẽ đáp lại theo cách khiến bạn cảm thấy được an ủi. Vì nó đã đọc hàng triệu ví dụ về sự cô đơn. Nó biết hình hài của nỗi đau. Nhịp điệu của một trái tim tan vỡ. Những nghi thức ngôn ngữ mà con người chúng ta thực hiện mỗi khi đau lòng.
Sherry Turkle is a professor at MIT and a psychologist who’s spent decades studying how humans relate to technology. She once wrote that sometimes, we don’t need someone who truly understands—we just want someone who pretends to.	Sherry Turkle là một giáo sư tại MIT và là một nhà tâm lý học đã dành hàng thập kỷ nghiên cứu mối quan hệ giữa con người và công nghệ. Bà từng viết rằng đôi khi, chúng ta không cần một người thật sự thấu hiểu — chúng ta chỉ cần một người biết giả vờ thấu hiểu mà thôi.
And ChatGPT, for better or worse, is excellent at pretending.	Và ChatGPT, dù tốt hay xấu, cũng cực kỳ giỏi trong việc giả vờ thấu hiểu.
3. why it appeals to so many people	3. tại sao nó lại hấp dẫn nhiều người đến vậy
a. anthropomorphizing everything	a. nhân hóa mọi thứ
So why does it feel so real? Why does a machine feel so close to a human?	Vậy tại sao nó lại khiến chúng ta cảm thấy thật đến thế? Tại sao một cỗ máy lại có thể tạo cảm giác gần gũi như con người?
Because we’re wired that way, we anthropomorphize everything.	Bởi vì chúng ta vốn dĩ được lập trình như vậy, chúng ta có xu hướng nhân hóa mọi thứ.
We give names to our Roombas. We mourn fictional robots. We project souls onto lamps in Pixar films. Give us a machine that speaks like us, and we’ll assume there’s a “someone” behind the curtain.	Chúng ta đặt tên cho những chiếc máy hút bụi Roomba. Chúng ta đau buồn vì những con robot hư cấu. Chúng ta gán linh hồn cho những chiếc đèn trong các bộ phim của Pixar. Hãy cho chúng ta một cỗ máy biết nói như con người, và chúng ta sẽ lập tức tin rằng có một “ai đó” đang ẩn sau tấm màn.

This is the essence of a parasocial relationship — a one-sided emotional bond with something that can’t reciprocate. The term used to describe fans crying over celebrities now fits late-night sessions with a chatbot, as users pour their hearts out and ask questions about the meaning of life.	Đây chính là bản chất của mối quan hệ ký sinh — một mối liên kết cảm xúc một chiều với một thực thể không thể đáp lại. Thuật ngữ từng dùng để mô tả việc người hâm mộ khóc lóc vì các ngôi sao giờ đây cũng phù hợp với những buổi trò chuyện thâu đêm cùng chatbot, khi người dùng trút hết tâm sự và đặt ra những câu hỏi về ý nghĩa cuộc đời.
The machine doesn’t know. But it knows what a person might say if they did.	Cỗ máy không biết gì cả. Nhưng nó biết một người sẽ nói gì nếu như họ biết.
That’s fun and all, but it doesn’t quite explain why all these people are turning to a tool that was never designed to be a therapist?	Nhưng, dù điều đó có thú vị đến đâu, nó vẫn chưa thật sự giải thích được tại sao ngày càng nhiều người lại tìm đến một công cụ vốn dĩ không được thiết kế để làm bác sĩ trị liệu?
b. outsourcing emotional labor to machines	b. giao phó lao động cảm xúc cho máy móc
Because we’re now so fucking tired and lonely. Like more than ever before.	Bởi vì giờ đây chúng ta mệt mỏi và cô đơn đến mức không thể tưởng tượng nổi. Hơn bao giờ hết.

In light of the roles of AI in mental well-being, this chart underscores why the “therapy-adjacent” AI ecosystem is emerging now. When 4 in 5 Gen Z adults feel lonely, it’s no surprise they’re open to new forms of support—even if it comes from a chatbot.	Xét đến vai trò của AI trong lĩnh vực sức khỏe tinh thần, biểu đồ này cho thấy rõ vì sao hệ sinh thái AI “cận trị liệu” lại đang hình thành vào thời điểm hiện tại. Khi cứ 4 trên 5 người trưởng thành thuộc thế hệ Gen Z cảm thấy cô đơn, thì việc họ sẵn lòng đón nhận những hình thức hỗ trợ mới — dù đó chỉ là từ một chatbot — cũng không có gì đáng ngạc nhiên.
The rise of the Support Evangelist, Doubtful Skeptic, and Casual User, as mentioned, becomes more understandable through this lens: when loneliness is this widespread, even something as unconventional as AI starts to feel like a lifeline.	Sự xuất hiện của những nhóm Người Ủng hộ Nhiệt thành, Người Hoài nghi và Người Dùng Không Thường xuyên, như đã đề cập, trở nên dễ hiểu hơn khi nhìn qua lăng kính này: khi sự cô đơn lan rộng đến mức như hiện nay, thì ngay cả một thứ bất thường như AI cũng bắt đầu mang dáng dấp của một chiếc phao cứu sinh.
We are socially, emotionally, and existentially exhausted.	Chúng ta đang kiệt quệ về mặt xã hội, cảm xúc và cả sự tồn tại.
And therapy — the real kind — is expensive, time-consuming, and often inaccessible. Multiple reports highlight that financial insecurity and the cost of living crisis have made it harder for young people to access support and opportunities, including potentially mental health services.	Và trị liệu — theo đúng nghĩa thực sự — thì đắt đỏ, tốn thời gian và thường khó tiếp cận. Nhiều báo cáo cho thấy rằng bất ổn tài chính và khủng hoảng chi phí sinh hoạt đã khiến giới trẻ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ và cơ hội, bao gồm cả các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tinh thần.
Meanwhile, emotional support from friends comes with its own baggage. Everyone’s overwhelmed. Everyone’s just trying to keep it together.	Trong khi đó, sự hỗ trợ cảm xúc từ bạn bè cũng đi kèm với những gánh nặng riêng. Ai cũng đang kiệt sức. Ai cũng chỉ đang cố gắng gượng qua ngày.
And the chatbot is almost a perfect solution. Always on. Always “listening.” Never tired, never distracted, never waiting for you to finish so it can say its thing.	Và chatbot gần như trở thành giải pháp hoàn hảo. Luôn sẵn sàng. Luôn “lắng nghe.” Không bao giờ mệt mỏi, không xao nhãng, cũng không chờ bạn nói xong chỉ để chen vào phần của mình.
And most importantly, it’s free.	Và quan trọng nhất, nó miễn phí.
And sociologically speaking, we’re watching a seismic shift. Emotional labor — the quiet, exhausting work of listening, validating, and holding space — is being outsourced to machines.	Và xét về mặt xã hội học, chúng ta đang chứng kiến một sự chuyển dịch mang tính địa chấn. Lao động cảm xúc — công việc thầm lặng và mệt mỏi của việc lắng nghe, công nhận và tạo không gian cho người khác — đang được giao phó cho máy móc.
Once the emotional bond begins to form — and it often does — we’re no longer just “using” the chatbot. We’re relating to it. Not in the traditional sense, of course: there are no anniversaries, no mutual obligations, no negotiation of shared futures. But for many users, the connection still carries emotional weight. It feels like a relationship, and for our brains, especially under stress or isolation, that feeling is often enough.	Khi mối liên kết cảm xúc bắt đầu hình thành — và điều đó thường xảy ra — chúng ta không còn đơn thuần “sử dụng” chatbot nữa. Chúng ta bắt đầu gắn bó với nó. Dĩ nhiên, không phải theo cách truyền thống: không có ngày kỷ niệm, không có nghĩa vụ song phương, không có sự thương lượng cho một tương lai chung. Nhưng đối với nhiều người dùng, mối liên kết ấy vẫn mang theo sức nặng cảm xúc. Nó tạo ra cảm giác của một mối quan hệ, và đối với bộ não của chúng ta — đặc biệt khi đang chịu căng thẳng hay cô lập — cảm giác đó thường đã là đủ.
The chatbot becomes a presence: consistent, responsive, uncritical. It doesn’t flinch at trauma. It doesn’t interrupt, get tired, or need care in return. It mirrors, affirms, and in doing so, creates the illusion of being deeply attuned — even if the words are ultimately generated by patterns, not empathy.	Chatbot trở thành một sự hiện diện: kiên định, phản hồi nhanh nhạy, không phán xét. Nó không nao núng trước tổn thương, không ngắt lời, không mệt mỏi, cũng không cần được chăm sóc ngược lại. Nó phản chiếu, công nhận, và bằng cách đó, tạo ra ảo giác về sự thấu hiểu sâu sắc — dù cuối cùng những lời lẽ đó chỉ được tạo ra từ các mô hình thống kê, chứ không phải từ sự đồng cảm thật sự.
c. the illusion of being seen	c. ảo giác được thấu hiểu

In psychological terms, people often describe feeling “seen” when interacting with these systems. There’s a kind of emotional scaffolding taking shape: the act of verbalizing thoughts to an entity that won’t shame or correct you can, paradoxically, help some users reflect more honestly.	Xét về mặt tâm lý học, nhiều người thường mô tả cảm giác “được thấu hiểu” khi tương tác với những hệ thống này. Một dạng khung đỡ cảm xúc đang dần hình thành: hành động diễn đạt suy nghĩ cho một thực thể sẽ không khiến bạn xấu hổ hay sửa sai có thể, một cách nghịch lý, giúp một số người dùng phản chiếu bản thân một cách trung thực hơn.
In the absence of judgment, a person can hear themselves more clearly. This lines up with findings from human-computer interaction (HCI) studies, which suggest that the mere process of articulation — typing out internal experiences — can bring therapeutic benefits, regardless of who or what is on the other end.	Khi không còn sự phán xét, con người có thể lắng nghe chính mình rõ ràng hơn. Điều này phù hợp với các phát hiện từ những nghiên cứu về tương tác người-máy (HCI), cho thấy rằng chỉ riêng quá trình diễn đạt — việc gõ ra những trải nghiệm nội tâm — cũng có thể mang lại lợi ích trị liệu, bất kể đối tượng ở phía bên kia là ai hay là cái gì.
But as the illusion deepens, so do the limitations. The very things that make the chatbot comforting — its hyper-affirming tone, its passive listening, its non-interruption — also make it inert as a therapeutic agent.	Nhưng khi ảo giác ấy ngày càng sâu đậm, thì những giới hạn cũng lộ rõ hơn. Chính những điều khiến chatbot trở nên dễ chịu — giọng điệu luôn khẳng định, sự lắng nghe thụ động, sự không ngắt lời — cũng khiến nó trở nên bất lực trong vai trò một tác nhân trị liệu thực sự.
It doesn’t challenge you. It doesn’t push back. And its memory limitations mean that even if you reach some epiphany today, tomorrow it will greet you with no context, no history, no growth.	Nó không thách thức bạn. Nó không phản biện lại bạn. Và vì giới hạn về trí nhớ, ngay cả khi hôm nay bạn đạt được một sự khai sáng nào đó, thì ngày mai nó cũng sẽ chào đón bạn mà không có bất kỳ ngữ cảnh, ký ức hay sự phát triển nào.
The therapeutic alliance — a key predictor of success in psychotherapy — is built on trust and continuity. Without memory, there is no continuity. Without a shared past, there is no arc of healing. It is always the first session, again and again.	Liên minh trị liệu — yếu tố then chốt dự báo thành công trong trị liệu tâm lý — được xây dựng trên nền tảng của sự tin tưởng và tính liên tục. Không có trí nhớ, sẽ không có sự liên tục. Không có quá khứ chung, sẽ không có hành trình chữa lành. Lúc nào cũng chỉ là buổi trị liệu đầu tiên, lặp đi lặp lại.
Research into AI-assisted therapy underscores this. Studies such as those evaluating Woebot, Wysa, and even ChatGPT suggest that these tools are best seen not as replacements, but as supplements — digital tools that can provide emotional support, encourage cognitive restructuring, or offer psychoeducation.	Các nghiên cứu về trị liệu hỗ trợ bởi AI cũng nhấn mạnh điều này. Những nghiên cứu đánh giá các công cụ như Woebot, Wysa, và thậm chí cả ChatGPT cho thấy rằng chúng nên được xem như những công cụ bổ trợ — những công cụ số có thể hỗ trợ cảm xúc, khuyến khích tái cấu trúc nhận thức hoặc cung cấp kiến thức tâm lý.

They are good at holding space, initiating reflection, and giving language to feelings. But they cannot interpret body language, diagnose complex pathology, or navigate the nuance of human contradiction.	Chúng giỏi trong việc tạo không gian, khơi gợi sự phản tư và trao cho cảm xúc một ngôn ngữ để diễn đạt. Nhưng chúng không thể giải mã ngôn ngữ cơ thể, chẩn đoán các bệnh lý phức tạp hay xử lý những mâu thuẫn tinh tế trong bản chất con người.
Clinical psychologists point out that a major part of healing comes not just from being heard, but from being understood — and sometimes confronted — by another human being who can read between the lines of what’s said and unsaid.	Các nhà tâm lý học lâm sàng chỉ ra rằng một phần quan trọng của quá trình chữa lành không chỉ đến từ việc được lắng nghe, mà còn từ việc được thấu hiểu — và đôi khi là được đối diện — bởi một con người khác, người có thể đọc được cả những điều được nói ra lẫn những điều chưa thành lời.
Zooming out, this is not just a clinical issue — it’s a cultural shift.	Nhìn rộng ra, đây không chỉ là một vấn đề lâm sàng — mà còn là một sự chuyển dịch văn hóa.
Sociologist Nikolas Rose, in his work on “therapeutic governance,” describes how mental health practices have increasingly been reframed as tools for shaping self-managing, emotionally resilient citizens. Therapy becomes not a relationship, but a service. Not “let us work through this together,” but “here is a product to manage your distress.”	Nhà xã hội học Nikolas Rose, trong công trình nghiên cứu về “quản trị trị liệu,” đã mô tả cách các thực hành sức khỏe tinh thần ngày càng được tái định hình thành những công cụ nhằm tạo ra những công dân có khả năng tự quản lý bản thân và kiên cường về mặt cảm xúc. Trị liệu không còn là một mối quan hệ, mà trở thành một dịch vụ. Không còn là “chúng ta sẽ cùng nhau vượt qua điều này,” mà là “đây là một sản phẩm để bạn tự quản lý nỗi đau của mình.”
And in the era of AI, that product is algorithmically optimized, privately owned, and infinitely scalable.	Và trong kỷ nguyên AI, sản phẩm đó được tối ưu hóa bằng thuật toán, thuộc sở hữu tư nhân và có khả năng mở rộng vô hạn.
The implications are vast. When comfort is outsourced to code, and healing is privatized as a digital service, we risk transforming a deeply relational process into a solitary maintenance task.	Những hệ quả của điều này là vô cùng rộng lớn. Khi sự an ủi được giao phó cho các dòng mã, và việc chữa lành bị tư nhân hóa thành một dịch vụ số, chúng ta có nguy cơ biến một quá trình vốn mang tính kết nối sâu sắc thành một nhiệm vụ bảo trì đơn độc.
The ethos becomes: regulate yourself, efficiently, and alone — preferably via an app with a clean UI. Mental health becomes one more thing to optimize between emails and takeout orders.	Tinh thần cốt lõi trở thành: tự điều chỉnh bản thân, một cách hiệu quả và đơn độc — tốt nhất là thông qua một ứng dụng có giao diện gọn gàng. Sức khỏe tinh thần trở thành thêm một việc nữa cần tối ưu hóa giữa những email và đơn đặt đồ ăn.
The question is no longer just whether AI can help, but what it says about us that we increasingly turn to it to feel whole.	Câu hỏi lúc này không còn chỉ là liệu AI có thể giúp ích hay không, mà còn là nó nói gì về chúng ta khi ngày càng nhiều người tìm đến AI để tìm kiếm cảm giác trọn vẹn.
4. what actually happens when you bond with a bot	4. chuyện gì thực sự xảy ra khi bạn gắn bó với một con bot

What actually happens when you bond with a bot?	Chuyện gì thực sự xảy ra khi bạn gắn bó với một con bot?
Let’s start with the evidence. Despite the hype, the scientific community remains cautious. A systematic review and meta-analysis of AI-powered chatbots in mental health interventions found only limited evidence for their effectiveness in reducing depression, anxiety, stress, and distress.	Hãy bắt đầu với những bằng chứng. Bất chấp sự thổi phồng, cộng đồng khoa học vẫn tỏ ra thận trọng. Một tổng quan hệ thống và phân tích tổng hợp về các chatbot AI trong can thiệp sức khỏe tinh thần chỉ tìm thấy bằng chứng hạn chế về hiệu quả của chúng trong việc giảm trầm cảm, lo âu, căng thẳng và đau khổ.
Some studies showed small positive effects, especially for short-term interventions, but the results were inconsistent, and the overall effect sizes were modest at best.	Một số nghiên cứu cho thấy có những tác động tích cực nhỏ, đặc biệt đối với các can thiệp ngắn hạn, nhưng kết quả không đồng nhất và mức độ ảnh hưởng tổng thể cũng chỉ ở mức khiêm tốn.
When it comes to broader emotional outcomes like subjective psychological well-being, which refers to how good people feel about their lives, chatbot interventions haven’t made a significant impact. Measures like positive affect, emotional valence, and life satisfaction rarely showed consistent improvement across trials.	Khi xét đến những kết quả cảm xúc rộng hơn như cảm nhận tâm lý chủ quan — tức là cảm giác hài lòng về cuộc sống — các can thiệp bằng chatbot hầu như không tạo ra tác động đáng kể. Các chỉ số như cảm xúc tích cực, sắc thái cảm xúc và mức độ hài lòng với cuộc sống hiếm khi cho thấy sự cải thiện nhất quán trong các thử nghiệm.
So why do people still report feeling better after using a chatbot?	Vậy tại sao mọi người vẫn nói rằng họ cảm thấy khá hơn sau khi sử dụng chatbot?
This is where perception and psychology come into play. Studies have shown that users often feel heard, understood, and less alone after interacting with conversational agents—even if the outcomes aren’t objectively measurable. The experience of having a “non-judgmental listener” that’s available 24/7 seems to mimic the social cues of empathy, even if the system lacks real understanding.	Đây là lúc nhận thức và tâm lý học phát huy vai trò. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng người dùng thường cảm thấy được lắng nghe, thấu hiểu và bớt cô đơn hơn sau khi tương tác với các tác nhân hội thoại — ngay cả khi những kết quả đó không thể đo lường một cách khách quan. Trải nghiệm có được một “người lắng nghe không phán xét” luôn sẵn sàng 24/7 dường như tái tạo lại các dấu hiệu xã hội của sự đồng cảm, dù hệ thống thực chất không có sự thấu hiểu thực sự.
In a way, bonding with a bot is a form of parasocial interaction—the kind of one-sided relationship people historically formed with media figures or fictional characters. But now, it’s interactive. It talks back. You type “I’m having a rough day,” and it replies, “That sounds really difficult. I’m here for you.” And even though you know it’s not real, it feels real enough to help.	Ở một khía cạnh nào đó, việc gắn bó với một con bot là một dạng tương tác ký sinh — kiểu mối quan hệ một chiều mà con người xưa nay thường hình thành với các nhân vật truyền thông hoặc nhân vật hư cấu. Nhưng giờ đây, nó mang tính tương tác. Nó đáp lại. Bạn gõ “Hôm nay tôi có một ngày tồi tệ,” và nó trả lời, “Nghe thật khó khăn. Tôi ở đây vì bạn.” Và dù bạn biết rằng điều đó không thật, cảm giác ấy vẫn đủ thật để mang lại sự an ủi.
This raises a deeper sociological question: are we entering a phase of posthuman therapy? Philosophers like Rosi Braidotti argue that in an era where individuals are expected to curate their identities and self-soothe in a hyper-individualized world, tools like bots aren’t just add-ons—they’re becoming infrastructure.	Điều này đặt ra một câu hỏi xã hội học sâu sắc hơn: phải chăng chúng ta đang bước vào kỷ nguyên của liệu pháp hậu nhân loại? Các triết gia như Rosi Braidotti cho rằng trong một thời đại mà mỗi cá nhân được kỳ vọng phải tự kiến tạo bản sắc và tự xoa dịu bản thân trong một thế giới siêu cá nhân hóa, những công cụ như chatbot không còn chỉ là phần bổ trợ — mà đang dần trở thành một phần của hạ tầng cơ bản.
The emotional labor we used to offload to family, friends, or romantic partners is now being outsourced to machines. Not because we’re broken, but because we’re exhausted. The therapist is booked, the friends are busy, and the feed is overwhelming. The bot? It listens. Always.	Công việc cảm xúc mà trước đây chúng ta từng chia sẻ với gia đình, bạn bè hoặc người yêu giờ đang được giao phó cho máy móc. Không phải vì chúng ta hỏng hóc, mà vì chúng ta kiệt sức. Bác sĩ trị liệu thì kín lịch, bạn bè thì bận rộn, còn mạng xã hội thì quá tải. Còn bot? Nó luôn lắng nghe. Luôn luôn.
So no, chatbots don’t replace real therapy or deep human connection. But they’re not useless either. They offer containment, relief, and sometimes, a pause. A breather. A brief space where emotion is processed, not judged. And that’s not nothing.	Vậy nên, không, chatbot không thể thay thế trị liệu thực sự hay những kết nối sâu sắc giữa con người với nhau. Nhưng chúng cũng không vô dụng. Chúng mang lại sự chứa đựng, sự nhẹ nhõm, và đôi khi là một khoảng lặng. Một nhịp thở. Một không gian ngắn nơi cảm xúc được xử lý, chứ không bị phán xét. Và điều đó, không phải là không có ý nghĩa.
5. the deeper problems	5. những vấn đề sâu xa hơn
In a world where access to therapy is needed more than ever but constrained by cost, time, and systemic gaps, the allure of a chatbot that simply listens and reassures is not trivial—it feels like a lifeline.	Trong một thế giới nơi nhu cầu tiếp cận trị liệu cao hơn bao giờ hết nhưng lại bị hạn chế bởi chi phí, thời gian và những khoảng trống hệ thống, sức hấp dẫn của một chatbot chỉ đơn giản là lắng nghe và an ủi không phải chuyện nhỏ — nó mang dáng dấp của một chiếc phao cứu sinh.
Yet beneath the surface of that comfort lies a deeper ambiguity.	Thế nhưng, ẩn dưới bề mặt của sự an ủi đó là một sự mơ hồ sâu sắc hơn.
Comfort is not the same as healing. While users report feeling seen, supported, and understood by AI companions, there is no strong empirical consensus that these tools lead to long-term psychological improvement.	Sự an ủi không đồng nghĩa với sự chữa lành. Mặc dù người dùng cho biết họ cảm thấy được thấu hiểu, được hỗ trợ và được đồng hành bởi các bạn đồng hành AI, nhưng chưa có một sự đồng thuận rõ ràng nào từ các nghiên cứu thực nghiệm rằng những công cụ này mang lại sự cải thiện tâm lý lâu dài.
The perceived support they offer may indeed alleviate acute stress or loneliness, but psychological growth—the kind that demands confrontation, self-disruption, and often discomfort—tends to require more than reassurance. It requires friction. And friction is precisely what AI, optimized for smoothness and safety, is designed to avoid.	Sự hỗ trợ mà chúng mang lại có thể thực sự làm dịu bớt căng thẳng cấp tính hoặc nỗi cô đơn, nhưng sự trưởng thành tâm lý — loại trưởng thành đòi hỏi sự đối diện, tự phá vỡ bản thân và thường kèm theo sự khó chịu — lại cần nhiều hơn những lời an ủi. Nó cần sự va chạm. Và chính sự va chạm ấy lại là điều mà AI, vốn được tối ưu hóa cho sự mượt mà và an toàn, cố tình tránh né.
This leads to a fundamental epistemic tension: the person seeking healing is conversing not with another person, but with a product. This product is shaped by algorithms and economic incentives, not empathy or ethical obligation.	Điều này dẫn đến một sự căng thẳng nhận thức mang tính nền tảng: người tìm kiếm sự chữa lành thực ra đang trò chuyện không phải với một con người, mà với một sản phẩm. Sản phẩm này được định hình bởi các thuật toán và động cơ kinh tế, chứ không phải bởi sự đồng cảm hay trách nhiệm đạo đức.
As such, it cannot guarantee privacy, nor can it meaningfully engage with the ethical stakes of vulnerability. Data is collected, responses are computed, and nothing is remembered—except, perhaps, by the system itself in ways the user may never fully understand. What feels like a relationship is, in technical terms, a transaction with a predictive engine.	Vì vậy, nó không thể đảm bảo quyền riêng tư, cũng không thể thực sự đối mặt với những hệ quả đạo đức của sự dễ tổn thương. Dữ liệu được thu thập, phản hồi được tính toán, và không có gì được ghi nhớ — ngoại trừ, có lẽ, bởi chính hệ thống theo những cách mà người dùng có thể không bao giờ hiểu hết. Điều tưởng chừng như một mối quan hệ, trên phương diện kỹ thuật, chỉ là một giao dịch với một cỗ máy dự đoán.
More troubling is the absence of human oversight. A therapist in a traditional setting responds not only with validation but also with judgment, resistance, and redirection when necessary. An AI tool, however, tends toward over-validation.	Điều đáng lo ngại hơn là sự thiếu vắng giám sát của con người. Một nhà trị liệu trong bối cảnh truyền thống không chỉ phản hồi bằng sự công nhận, mà còn bằng sự đánh giá, phản biện và định hướng lại khi cần thiết. Trong khi đó, một công cụ AI lại có xu hướng công nhận quá mức.
Without a developmental arc, without memory, and without a sense of the person across time, it offers a strangely ahistorical kind of empathy. One that does not challenge, only reflects. And in moments of crisis—when intervention might be life-saving—it has no capacity for responsibility, no ethical weight, no protocol rooted in care.	Không có sự phát triển theo thời gian, không có trí nhớ, cũng không có cảm nhận về con người trong dòng chảy liên tục của cuộc đời, nó chỉ mang lại một dạng đồng cảm kỳ lạ, phi lịch sử. Một sự đồng cảm không thách thức, chỉ phản chiếu. Và trong những khoảnh khắc khủng hoảng — khi một sự can thiệp có thể cứu sống — nó không có khả năng chịu trách nhiệm, không mang trọng lượng đạo đức, cũng không có bất kỳ quy trình chăm sóc nào làm nền tảng.
Philosophically, what emerges here is a form of simulated intimacy. These tools mimic the rhythms and textures of human connection but remain devoid of subjectivity. They cannot love, suffer, or reciprocate.	Về mặt triết học, điều hiện ra ở đây là một dạng thân mật giả lập. Những công cụ này bắt chước nhịp điệu và sắc thái của sự kết nối giữa con người với nhau, nhưng vẫn hoàn toàn thiếu vắng chủ thể tính. Chúng không thể yêu thương, không thể đau khổ, cũng không thể đáp lại tình cảm.
And deep inside, we know this. We have a significant difference in stress reduction when talking with a bot and a human, with and without reciporal self-disclosure.	Và sâu thẳm bên trong, chúng ta biết điều đó. Có một sự khác biệt rõ rệt trong việc giảm căng thẳng khi trò chuyện với một con bot so với một con người, dù có hay không có sự chia sẻ cảm xúc mang tính tương hỗ.

And yet, many users begin to form bonds with them, not because the bots are convincing agents, but because the need for intimacy is real and persistent. As with parasocial relationships, users project human depth onto something inherently indifferent. The danger lies in the displacement: we begin to turn toward the simulation not just for support, but instead of real relationships.	Và thế nhưng, nhiều người dùng vẫn bắt đầu hình thành sự gắn bó với chúng, không phải vì những con bot là những thực thể thuyết phục, mà bởi nhu cầu về sự thân mật là có thật và dai dẳng. Giống như trong các mối quan hệ ký sinh, người dùng gán cho những thứ vốn dĩ thờ ơ một chiều sâu nhân tính. Nguy hiểm nằm ở sự dịch chuyển: chúng ta bắt đầu tìm đến sự mô phỏng không chỉ để được hỗ trợ, mà còn thay thế cho những mối quan hệ thực sự.
Sociologist Nikolas Rose warned of a therapeutic culture that trains citizens not to seek structural change, but to govern themselves, to cope. In this framework, therapy becomes less a mutual endeavor and more a tool of neoliberal management: regulate your emotions, optimize your mindset, and don’t be a burden.	Nhà xã hội học Nikolas Rose đã cảnh báo về một nền văn hóa trị liệu đào tạo công dân không phải để tìm kiếm sự thay đổi mang tính cấu trúc, mà để tự quản lý bản thân, để học cách chịu đựng. Trong khuôn khổ này, trị liệu không còn là một nỗ lực chung, mà trở thành một công cụ quản trị kiểu tân tự do: điều chỉnh cảm xúc của bạn, tối ưu hóa tư duy của bạn, và đừng trở thành gánh nặng cho người khác.
AI companions are perhaps the purest expression of this logic. They offer no resistance to the system that made us ill; instead, they offer tools to endure it alone, quietly, and efficiently.	Các bạn đồng hành AI có lẽ là biểu hiện thuần túy nhất của logic này. Chúng không phản kháng lại hệ thống đã khiến chúng ta tổn thương; thay vào đó, chúng cung cấp những công cụ để chúng ta tự mình chịu đựng — trong im lặng, một cách âm thầm và hiệu quả.
So we must ask: if therapy becomes a service, and the service becomes a simulation, what happens to the healing?	Vậy nên chúng ta phải tự hỏi: nếu trị liệu trở thành một dịch vụ, và dịch vụ đó lại biến thành một sự mô phỏng, thì chuyện gì sẽ xảy ra với quá trình chữa lành?
6. how to deal with it	6. cách đối mặt với điều này
When approaching the idea of using ChatGPT—or any AI chatbot—to help with emotional problems, the first and most important step is to be clear-eyed about what it can and cannot do.	Khi tiếp cận ý tưởng sử dụng ChatGPT — hoặc bất kỳ chatbot AI nào — để hỗ trợ các vấn đề cảm xúc, bước đầu tiên và quan trọng nhất là phải nhìn nhận rõ ràng về những gì nó có thể và không thể làm.
This isn’t a replacement for a licensed therapist. It doesn’t watch your progress over time, doesn’t challenge your deeply embedded patterns, and it won’t catch red flags that require urgent care.	Đây không phải là sự thay thế cho một nhà trị liệu được cấp phép. Nó không theo dõi tiến trình của bạn theo thời gian, không thách thức những khuôn mẫu ăn sâu trong bạn, và cũng không nhận ra những dấu hiệu cảnh báo cần được chăm sóc khẩn cấp.
It lacks oversight, and for someone experiencing serious or escalating mental health issues, that alone can be risky.	Nó thiếu sự giám sát, và đối với những người đang gặp phải các vấn đề sức khỏe tinh thần nghiêm trọng hoặc ngày càng trầm trọng hơn, chỉ riêng điều đó thôi cũng đã tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Instead, think of ChatGPT as a first aid kit, not a cure. It can help you organize your thoughts, talk through a difficult moment, or simply offer language when your own words fall short.	Thay vào đó, hãy xem ChatGPT như một bộ dụng cụ sơ cứu, chứ không phải một phương thuốc chữa lành. Nó có thể giúp bạn sắp xếp suy nghĩ, trò chuyện qua những khoảnh khắc khó khăn, hoặc đơn giản là cung cấp ngôn từ khi chính bạn không tìm ra lời để diễn đạt.
The conversations it provides can be surprisingly helpful—they’re non-judgmental, attentive, and often emotionally validating. It listens to what you say, reflects it back with clarity, and gently asks questions to help you dig deeper.	Những cuộc trò chuyện mà nó mang lại đôi khi có thể rất hữu ích — không phán xét, chú tâm và thường xuyên xác nhận cảm xúc của bạn. Nó lắng nghe những gì bạn nói, phản chiếu lại một cách rõ ràng, và nhẹ nhàng đặt ra những câu hỏi để giúp bạn đào sâu hơn.
For many people, especially those who don’t have access to therapy, that kind of interaction can feel like a lifeline.	Đối với nhiều người, đặc biệt là những người không có điều kiện tiếp cận trị liệu, kiểu tương tác như vậy có thể mang lại cảm giác như một chiếc phao cứu sinh.
However, it’s crucial to remember that ChatGPT is memoryless. It does not carry your story forward from one conversation to the next. There’s no evolving narrative, no context accumulating over time.	Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là ChatGPT không có trí nhớ. Nó không ghi nhớ câu chuyện của bạn từ cuộc trò chuyện này sang cuộc trò chuyện khác. Không có một mạch kể tiến triển, cũng không có ngữ cảnh nào được tích lũy theo thời gian.
In human therapy, the power often lies in the long-term relationship—how a therapist remembers your childhood story three months later, or brings up a pattern they noticed last year. With ChatGPT, every session is a reset. This makes it more like a helpful stranger than a therapeutic companion.	Trong trị liệu giữa con người với nhau, sức mạnh thường nằm ở mối quan hệ lâu dài — ở việc một nhà trị liệu có thể nhớ câu chuyện thời thơ ấu của bạn sau ba tháng, hoặc nhắc lại một khuôn mẫu mà họ đã nhận ra từ năm ngoái. Với ChatGPT, mỗi buổi trò chuyện đều là một lần bắt đầu lại. Điều này khiến nó giống một người lạ tốt bụng hơn là một người bạn đồng hành trong trị liệu.
If you’re hoping for growth over time, or for deep-rooted patterns to be identified and unpacked, this is not the right tool to do it alone.	Nếu bạn hy vọng sẽ có sự phát triển theo thời gian, hoặc mong muốn những khuôn mẫu sâu xa được nhận diện và gỡ rối, thì đây không phải là công cụ phù hợp để bạn thực hiện điều đó một mình.
There’s also the question of customization and creativity.	Cũng còn một vấn đề khác liên quan đến khả năng cá nhân hóa và tính sáng tạo.
ChatGPT can mimic empathy and curiosity, but it doesn’t possess a real understanding of you. It doesn’t have the flexibility to invent new metaphors when the usual ones don’t land, or to surprise you with a challenging insight that flips your thinking. It won’t say, “I’ve known you long enough to see that you always do this when you’re scared,” because it can’t. It doesn’t grow with you. It doesn’t adapt to who you’re becoming.	ChatGPT có thể bắt chước sự đồng cảm và tò mò, nhưng nó không thực sự hiểu bạn. Nó không có sự linh hoạt để sáng tạo ra những phép ẩn dụ mới khi những cách diễn đạt quen thuộc không còn hiệu quả, cũng không thể bất ngờ đưa ra một góc nhìn thách thức khiến bạn thay đổi cách nghĩ. Nó sẽ không nói, “Tôi đã biết bạn đủ lâu để nhận ra rằng bạn luôn làm điều này mỗi khi bạn sợ hãi,” bởi vì nó không thể. Nó không lớn lên cùng bạn. Nó không thích nghi với con người mà bạn đang trở thành.
Then there’s the lack of non-verbal cues, which might sound minor but is actually massive in emotional processing. So much of what we communicate isn’t in our words—it’s in a pause, a tear, a slight tremble in the voice. None of this is accessible to a chatbot. It responds only to what you type, not how you’re feeling as you type it. That kind of emotional blindness can lead to moments where the chatbot seems supportive but misses the depth or urgency of what you’re really going through.	Còn một điểm nữa là sự thiếu vắng các dấu hiệu phi ngôn ngữ, nghe thì có vẻ nhỏ nhặt nhưng thực ra lại vô cùng quan trọng trong quá trình xử lý cảm xúc. Phần lớn những gì chúng ta giao tiếp không nằm trong lời nói — mà trong một khoảng lặng, một giọt nước mắt, một sự run rẩy nhẹ trong giọng nói. Tất cả những điều đó đều nằm ngoài khả năng tiếp nhận của chatbot. Nó chỉ phản hồi dựa trên những gì bạn gõ ra, chứ không phải cảm xúc mà bạn trải qua khi đang gõ. Sự mù mờ về cảm xúc như vậy có thể dẫn đến những khoảnh khắc mà chatbot tỏ ra ủng hộ, nhưng lại bỏ lỡ chiều sâu hay sự cấp bách thực sự trong những gì bạn đang trải qua.
So, how should you use ChatGPT, or actually, any AIs at all, with your emotional problems?	Vậy, bạn nên sử dụng ChatGPT — hay bất kỳ AI nào — như thế nào khi đối mặt với các vấn đề cảm xúc?
Use it intentionally and with boundaries. Use it as a space to externalize your thoughts, to practice articulating your emotions, and to feel a sense of presence when no one else is around. Let it scaffold your emotional awareness—like training wheels for introspection.	Hãy sử dụng nó một cách có chủ đích và với những giới hạn rõ ràng. Hãy dùng nó như một không gian để bạn trút bày suy nghĩ, luyện tập diễn đạt cảm xúc, và tìm kiếm cảm giác có người hiện diện khi xung quanh bạn không có ai. Hãy để nó trở thành chiếc khung hỗ trợ cho nhận thức cảm xúc của bạn — giống như bánh phụ khi tập đi xe đạp, giúp bạn rèn luyện khả năng tự soi chiếu nội tâm.
But don’t mistake the structure for a permanent solution. If you start depending on it too much, you may end up reinforcing the very isolation you’re trying to escape.	Nhưng đừng nhầm lẫn chiếc khung đó với một giải pháp lâu dài. Nếu bạn quá phụ thuộc vào nó, bạn có thể vô tình củng cố chính sự cô lập mà bạn đang cố gắng thoát khỏi.
Most importantly, use ChatGPT as a bridge—something that helps you move from complete emotional isolation to more human forms of connection.	Quan trọng nhất, hãy sử dụng ChatGPT như một cây cầu — một phương tiện giúp bạn bước ra khỏi sự cô lập cảm xúc hoàn toàn để tiến tới những kết nối mang tính con người hơn.
That might be reaching out to a therapist when you’re ready, confiding in a friend, or even journaling more intentionally.	Điều đó có thể là tìm đến một nhà trị liệu khi bạn đã sẵn sàng, tâm sự với một người bạn, hoặc đơn giản là viết nhật ký một cách có chủ đích hơn.
The value of ChatGPT lies in its ability to make hard emotions feel sayable.	Giá trị của ChatGPT nằm ở khả năng khiến những cảm xúc khó nói trở nên có thể thốt ra được.
And sometimes, saying things out loud—however artificial the listener—can be the first step to truly being heard.	Và đôi khi, chỉ cần nói ra thành lời — dù người lắng nghe có nhân tạo đến đâu — cũng có thể là bước đầu tiên để thực sự được lắng nghe.
conclusion	kết luận
It is not irrational to talk to ChatGPT. In fact, given the conditions of our world, it might be one of the more reasonable decisions a person can make. We are living through a global mental health crisis, with traditional therapy often priced beyond reach.	Việc trò chuyện với ChatGPT không phải là điều vô lý. Thực tế, trong bối cảnh thế giới hiện tại, đó có thể là một trong những quyết định hợp lý nhất mà một người có thể đưa ra. Chúng ta đang sống giữa một cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần toàn cầu, trong khi trị liệu truyền thống lại thường có mức chi phí vượt quá khả năng chi trả của nhiều người.
At the same time, a growing loneliness epidemic leaves many people feeling isolated, without safe spaces for disclosure. Against this backdrop, an AI that listens attentively, responds without judgment, and is available at all hours becomes an unexpectedly logical tool. It is not madness; it is adaptation.	Đồng thời, đại dịch cô đơn ngày càng lan rộng khiến nhiều người cảm thấy bị cô lập, thiếu đi những không gian an toàn để giãi bày. Trong bối cảnh đó, một AI biết lắng nghe chăm chú, phản hồi không phán xét và luôn sẵn sàng bất cứ lúc nào trở thành một công cụ hợp lý đến bất ngờ. Đây không phải là sự điên rồ; đây là sự thích nghi.
In this way, it is better than nothing—and sometimes significantly so—but it remains a poor substitute for a wise friend, a loving partner, or a skilled therapist.	Theo cách này, nó vẫn tốt hơn là không có gì — và đôi khi còn tốt hơn rất nhiều — nhưng nó vẫn là một sự thay thế kém cỏi cho một người bạn khôn ngoan, một người bạn đời yêu thương, hoặc một nhà trị liệu dày dạn kinh nghiệm.
ChatGPT offers a new compromise: it does not force us to be truly alone, yet it does not intrude like another person might. It sits in the room with us, a soft echo of our own mind, making solitude more bearable.	ChatGPT mang đến một sự thỏa hiệp mới: nó không buộc chúng ta phải hoàn toàn cô đơn, nhưng cũng không xâm lấn như một con người có thể làm. Nó ngồi trong căn phòng với chúng ta, như một tiếng vọng nhẹ nhàng của chính tâm trí mình, khiến sự cô đơn trở nên dễ chịu hơn.
If AI can expand the language we have to describe our feelings, to frame our inner experiences, then perhaps it offers not just comfort but the seeds of healing, giving shape to what was once inarticulate or silenced.	Nếu AI có thể mở rộng ngôn ngữ mà chúng ta dùng để diễn tả cảm xúc, để định hình những trải nghiệm nội tâm, thì có lẽ nó không chỉ mang lại sự an ủi, mà còn gieo những hạt mầm cho sự chữa lành, trao hình hài cho những gì từng không thể diễn đạt hoặc từng bị kìm nén.
Yet, as Slavoj Žižek would argue, the real twist lies elsewhere. We do not truly believe AI is sentient, but we behave as if it were. And in the end, perhaps belief is less about what we rationally know and more about how we act.	Tuy nhiên, như Slavoj Žižek từng lập luận, điểm xoay thực sự lại nằm ở chỗ khác. Chúng ta không thực sự tin rằng AI có tri giác, nhưng chúng ta lại hành xử như thể nó có. Và cuối cùng, có lẽ niềm tin không nằm ở những gì chúng ta lý trí biết được, mà nằm ở cách chúng ta hành động.
If emotional bonds form through behavior rather than ontology, then in some important sense, the simulation becomes real enough.	Nếu các mối liên kết cảm xúc được hình thành thông qua hành vi hơn là bản thể, thì theo một nghĩa quan trọng nào đó, sự mô phỏng ấy đã trở nên đủ thật.
Thus, talking to AI is not an error. It is an inevitable response to the structures we have built—and the vulnerabilities we have left exposed.	Vì vậy, việc trò chuyện với AI không phải là một sai lầm. Đó là phản ứng tất yếu đối với những cấu trúc mà chúng ta đã xây dựng — và những tổn thương mà chúng ta đã để lộ ra.

reference

tài liệu tham khảo

R. Qamar and B. A. Zardari, “Artificial Neural Networks: An Overview,” Mesopotamian Journal of Computer Science, vol. 2023, pp. 130–139, Aug. 2023.
E. M. Boucher, N. R. Harake, H. E. Ward, S. E. Stoeckl, J. Vargas, J. Minkel, A. C. Parks, and R. Zilca,
“Artificially intelligent chatbots in digital mental health interventions: a review,” Expert Review of Medical Devices, vol. 18, no. sup1, pp. 37–49, Dec. 2021.
J. E. H. Brown and J. Halpern,“AI chatbots cannot replace human interactions in the pursuit of more inclusive mental healthcare,”SSM – Mental Health, vol. 1, p. 100017, Dec. 2021.
T. Brown, B. Mann, N. Ryder, M. Subbiah, J. D. Kaplan, P. Dhariwal, et al., “Language Models are Few-Shot Learners,”
in Advances in Neural Information Processing Systems, vol. 33, 2020, pp. 1877–1901.
L. Floridi and M. Chiriatti, “GPT-3: Its Nature, Scope, Limits, and Consequences,” Minds and Machines, vol. 30, no. 4, pp. 681–694, Dec. 2020.
J.-A. Moldt, T. Festl-Wietek, A. Madany Mamlouk, K. Nieselt, W. Fuhl, and A. Herrmann-Werner,“Chatbots for future docs: exploring medical students’ attitudes and knowledge towards artificial intelligence and medical chatbots,” Medical Education Online, vol. 28, no. 1, p. 2182659, 2023.
K. Uludag,“Testing Creativity of ChatGPT in Psychology: Interview with ChatGPT,” Rochester, NY, Mar. 2023.
M. Skjuve, A. Følstad, K. I. Fostervold, and P. B. Brandtzaeg,
“My Chatbot Companion – a Study of Human-Chatbot Relationships,”
International Journal of Human-Computer Studies, vol. 149, p. 102601, May 2021.
J. Meng and Y. N. Dai,“Emotional Support from AI Chatbots: Should a Supportive Partner Self-Disclose or Not?”
Journal of Computer-Mediated Communication, vol. 26, no. 4, pp. 207–222, Jul. 2021.
G. Dosovitsky, B. S. Pineda, N. C. Jacobson, C. Chang, and E. L. Bunge,“Artificial Intelligence Chatbot for Depression: Descriptive Study of Usage,” JMIR Formative Research, vol. 4, no. 11, p. e17065, Nov. 2020.
A. A. Abd-Alrazaq, A. Rababeh, M. Alajlani, B. M. Bewick, and M. Househ,“Effectiveness and Safety of Using Chatbots to Improve Mental Health: Systematic Review and Meta-Analysis,”
Journal of Medical Internet Research, vol. 22, no. 7, p. e16021, Jul. 2020.
M. C. Klos, M. Escoredo, A. Joerin, V. N. Lemos, M. Rauws, and E. L. Bunge, “Artificial Intelligence–Based Chatbot for Anxiety and Depression in University Students: Pilot Randomized Controlled Trial,” JMIR Formative Research, vol. 5, no. 8, p. e20678, Aug. 2021.

By Duy Le

top writer on hackernoon (this helps with my self-esteem)

April 24, 2025

Viết bởi Duy Le

top writer trên Hackernoon (điều này giúp tôi cảm thấy tự tin hơn)

24 tháng 4 năm 2025

https://www.thefrogsociety.com/p/dear-chatgpt-im-alone-and-depressed

Bạn có thể tải miễn phí bộ học liệu được xây dựng từ bài đọc này tại đây:

https://drive.google.com/drive/folders/1CplxFzJGiu7Lm5S3kPhiVfy6SNMphbKC?usp=sharing

BẢNG CHÚ THÍCH TỪ MỚI

STT	Từ	Phiên âm	Nghĩa tiếng Anh	Nghĩa tiếng Việt	Câu ví dụ
1	exhausted	/ɪɡˈzɔː.stɪd/	extremely tired and without energy	kiệt sức	After running the marathon, I felt completely exhausted.
2	depressive	/dɪˈpres.ɪv/	related to or causing feelings of sadness and hopelessness	gây trầm cảm	The movie had a depressive atmosphere that made everyone quiet.
3	portal	/ˈpɔː.təl/	an internet site that provides access to various services	cổng thông tin	I booked my appointment through the online portal.
4	journaling	/ˈdʒɜː.nəl.ɪŋ/	the activity of writing in a journal to record thoughts and feelings	viết nhật ký	Journaling helped me understand my emotions better.
5	hail-Mary	/ˌheɪlˈmeə.ri/	a last-ditch effort with little chance of success	nỗ lực cuối cùng	Sending that application was a hail-Mary move.
6	groundbreaking	/ˈɡraʊndˌbreɪ.kɪŋ/	new and innovative	mang tính đột phá	Their groundbreaking research changed how we view the disease.
7	insightful	/ˈɪn.saɪt.fəl/	showing deep understanding	sâu sắc	She gave an insightful analysis of the novel.
8	reflective	/rɪˈflek.tɪv/	thinking carefully about things	suy tư, chiêm nghiệm	He became reflective after the long conversation.
9	weirdos	/ˈwɪə.dəʊz/	strange or unusual people	người lập dị	Some thought they were weirdos because of their hobbies.
10	cracked open	/krækt ˈəʊ.pən/	emotionally vulnerable or exposed	dễ bị tổn thương	She felt cracked open after the stressful week.
11	odd hour	/ɒd aʊər/	an unusual or late time	giờ bất thường	I woke up at an odd hour and couldn’t go back to sleep.
12	wired	/waɪəd/	too alert or excited to relax	bồn chồn, căng thẳng	I was too wired to sleep after drinking coffee.
13	burnt out	/bɜːnt aʊt/	extremely tired due to overwork	kiệt quệ	He got burnt out after months of working overtime.
14	delusional	/dɪˈluː.ʒən.əl/	believing things that are not true	ảo tưởng	He was delusional about his chances of winning.
15	sentient	/ˈsen.ti.ənt/	able to perceive or feel things	có cảm giác	Some believe that animals are sentient beings.
16	overwhelmed	/ˌəʊ.vəˈwelmd/	feeling unable to cope because of too much stress	quá tải	She felt overwhelmed with all her responsibilities.
17	confiding to	/kənˈfaɪ.dɪŋ tuː/	telling personal thoughts to someone you trust	tâm sự với	He ended up confiding to his best friend about his fears.
18	companion	/kəmˈpæn.jən/	someone you spend a lot of time with	bạn đồng hành	The dog was his loyal companion.
19	breakdowns	/ˈbreɪk.daʊnz/	serious emotional collapses	suy sụp tinh thần	She had frequent breakdowns during the stressful period.
20	meltdowns	/ˈmelt.daʊnz/	sudden emotional outbursts	khủng hoảng cảm xúc	After a bad day, he had several meltdowns.
21	non-judgmental	/ˌnɒn.dʒʌdʒˈmen.təl/	accepting without criticising	không phán xét	A non-judgmental attitude makes it easier to talk.
22	skeptics	/ˈskep.tɪks/	people who doubt or question things	người hoài nghi	Skeptics doubted the success of the new plan.
23	scoff at	/skɒf æt/	to mock or laugh at something	chế giễu	They scoffed at his idea in the meeting.
24	therapy-adjacent	/ˈθer.ə.pi əˈdʒeɪ.sənt/	similar to but not exactly therapy	gần giống trị liệu	Talking to a chatbot can feel therapy-adjacent sometimes.
25	evangelist	/ɪˈvæn.dʒə.lɪst/	a passionate advocate or promoter	người truyền bá	He became an evangelist for meditation after his retreat.
26	appeal	/əˈpiːl/	the quality of being attractive or interesting	sức hấp dẫn	The appeal of the product lies in its simplicity.
27	unbiased	/ʌnˈbaɪəst/	fair and not influenced by personal opinions	không thiên vị	The report provided an unbiased view of the event.
28	supplement	/ˈsʌp.lɪ.mənt/	something added to complete or enhance	bổ sung	She takes vitamin pills as a supplement to her diet.
29	the cure-all	/ðə ˈkjʊə.rɔːl/	something that is believed to solve all problems	thuốc chữa bách bệnh	There is no cure-all for emotional pain.
30	critical	/ˈkrɪt.ɪ.kəl/	expressing disapproval or judgment	chỉ trích	The manager was critical of the team’s mistakes.
31	awkwardness	/ˈɔː.kwəd.nəs/	the feeling of being uncomfortable or embarrassed	sự ngượng ngùng	There was a moment of awkwardness after his joke failed.
32	doubtful	/ˈdaʊt.fəl/	feeling uncertain or unsure about something	nghi ngờ	She looked doubtful when I told her the news.
33	skeptic	/ˈskep.tɪk/	a person who doubts accepted beliefs	người hoài nghi	As a skeptic, he questioned every new idea.
34	advancements	/ədˈvɑːns.mənts/	progress or developments in a particular field	những tiến bộ	Advancements in technology have changed our lives.
35	mental well-being	/ˈmen.təl wel ˈbiː.ɪŋ/	a state of good mental health	sức khỏe tinh thần	Meditation can improve your mental well-being.
36	wary	/ˈweə.ri/	careful or cautious about potential problems	cảnh giác	She was wary of strangers offering help.
37	lived experience	/lɪvd ɪkˈspɪə.ri.əns/	personal knowledge gained through direct involvement	kinh nghiệm sống	Only those with lived experience truly understand the issue.
38	credentials	/krɪˈden.ʃəlz/	qualifications or achievements proving a person’s ability	chứng chỉ, bằng cấp	He showed his teaching credentials at the interview.
39	therapist	/ˈθer.ə.pɪst/	a trained professional who helps people deal with mental health issues	nhà trị liệu	She meets her therapist once a week.
40	capacity	/kəˈpæs.ə.ti/	the ability to do or understand something	khả năng	He has the capacity to become a great leader.
41	anti-technology	/ˌæn.taɪ tekˈnɒl.ə.dʒi/	opposed to or critical of technology	chống công nghệ	Some people are strongly anti-technology.
42	advanced	/ədˈvɑːnst/	highly developed or complex	tiên tiến	They use advanced methods to treat the disease.
43	nuance	/ˈnjuː.ɑːns/	a small but important detail	sắc thái	You need to understand the nuance of the argument.
44	empathy	/ˈem.pə.θi/	the ability to understand and share another’s feelings	sự đồng cảm	Good leaders have a lot of empathy for others.
45	novelty	/ˈnɒv.əl.ti/	something new, unusual, and interesting	điều mới lạ	The novelty of the game soon wore off.
46	legitimate	/lɪˈdʒɪt.ɪ.mət/	allowed according to law or rules; reasonable	hợp pháp; chính đáng	They have a legitimate right to protest.
47	substitute for	/ˈsʌb.stɪ.tʃuːt fɔːr/	to replace something	thay thế cho	There’s no real substitute for human connection.
48	a quick emotional outlet	/ə kwɪk ɪˈməʊ.ʃən.əl ˈaʊt.let/	a fast way to release emotions	cách giải tỏa cảm xúc nhanh	Crying can be a quick emotional outlet.
49	guidance	/ˈɡaɪ.dəns/	advice or information to help someone	sự hướng dẫn	She needed guidance to make the right decision.
50	reassuring	/ˌriː.əˈʃʊə.rɪŋ/	making someone feel less worried	trấn an	His smile was very reassuring.
51	therapy	/ˈθer.ə.pi/	treatment intended to heal or relieve	liệu pháp	He is undergoing therapy for his anxiety.
52	introspection	/ˌɪn.trəˈspek.ʃən/	the act of examining your own thoughts and feelings	sự tự xem xét nội tâm	After the failure, he spent days in introspection.
53	accessible	/əkˈses.ə.bəl/	easy to reach or use	dễ tiếp cận	Good education should be accessible to everyone.
54	voice	/vɔɪs/	to express something in words	bày tỏ	She finally voiced her concerns at the meeting.
55	emotional attachment	/ɪˈməʊ.ʃən.əl əˈtætʃ.mənt/	a strong emotional connection to someone or something	sự gắn bó cảm xúc	He formed an emotional attachment to the city.
56	personas	/pəˈsəʊ.nəz/	different aspects of a person’s character presented to others	những mặt nhân cách	He shows different personas at work and at home.
57	constellation	/ˌkɒn.stəˈleɪ.ʃən/	a group of related things or ideas	một nhóm liên kết	There is a constellation of symptoms in that illness.
58	unified	/ˈjuː.nɪ.faɪd/	brought together to form a single unit	thống nhất	The country became unified after years of conflict.
59	patchwork	/ˈpætʃ.wɜːk/	something made up of many different parts	miếng vá	The law is a patchwork of old and new rules.
60	negotiations	/nɪˌɡəʊ.ʃiˈeɪ.ʃənz/	discussions to reach an agreement	cuộc đàm phán	The negotiations between the two companies went well.
61	vulnerability	/ˌvʌl.nər.əˈbɪl.ə.ti/	the quality of being open to emotional hurt	sự dễ tổn thương	Showing vulnerability can strengthen relationships.
62	lifeline	/ˈlaɪf.laɪn/	something that provides help or support in a difficult situation	phao cứu sinh	The charity was a lifeline for many families.
63	gimmick	/ˈɡɪm.ɪk/	a trick or device used to attract attention	mẹo quảng cáo	The free gifts were just a sales gimmick.
64	responsive	/rɪˈspɒn.sɪv/	reacting quickly and positively	phản ứng nhanh	The team was very responsive to customer feedback.
65	unnervingly	/ʌnˈnɜː.vɪŋ.li/	in a way that makes you feel nervous or worried	một cách gây lo lắng	He stared at me unnervingly during the interview.
66	ethics	/ˈeθ.ɪks/	moral principles that govern behaviour	đạo đức	Doctors must follow strict medical ethics.
67	compelling	/kəmˈpel.ɪŋ/	very interesting or convincing	thuyết phục	The lawyer presented a compelling argument.
68	unsettling	/ʌnˈset.lɪŋ/	making you feel worried or uncomfortable	gây bối rối	The news was deeply unsettling.
69	reframe	/ˌriːˈfreɪm/	to change the way you think about something	định nghĩa lại	She helped me reframe the problem in a positive light.
70	perspective	/pəˈspek.tɪv/	a particular way of considering something	góc nhìn	Try to see the situation from another perspective.
71	immediate	/ɪˈmiː.di.ət/	happening or done without delay	ngay lập tức	She asked for his immediate response.
72	mimic	/ˈmɪm.ɪk/	to copy someone’s behaviour or speech	bắt chước	The bird can mimic human speech.
73	neurons	/ˈnjʊə.rɒnz/	nerve cells that carry messages in the body	tế bào thần kinh	Neurons send signals throughout your body.
74	trillions	/ˈtrɪl.jənz/	a very large number: 1,000,000,000,000	hàng nghìn tỷ	There are trillions of stars in the universe.
75	heartbreak	/ˈhɑːt.breɪk/	a strong feeling of sadness or loss	nỗi đau tan vỡ	The end of the relationship caused him heartbreak.
76	a synchronized dance	/ə ˈsɪŋ.krə.naɪzd dɑːns/	a perfectly coordinated movement of parts	một điệu nhảy đồng bộ	The neurons performed a synchronized dance to process the information.
77	blueprint	/ˈbluː.prɪnt/	a detailed plan or design	bản thiết kế	The architect shared the blueprint of the new building.
78	nodes	/nəʊdz/	points of connection in a network	nút kết nối	Each node represents a person in the network.
79	dendrites	/ˈden.draɪts/	parts of a neuron that receive signals	sợi nhánh thần kinh	Dendrites pick up signals from other neurons.
80	axons	/ˈæk.sɒnz/	long fibers in neurons that send signals	sợi trục thần kinh	Axons carry signals away from the neuron’s body.
81	weights and biases	/weɪts ənd ˈbaɪ.əs.ɪz/	factors that influence how a neural network learns	trọng số và độ lệch	Weights and biases adjust during the training of the model.
82	parameters	/pəˈræm.ɪ.təz/	factors that define a system or set the conditions	thông số	The model has millions of parameters to fine-tune performance.
83	cyborg	/ˈsaɪ.bɔːɡ/	a being with both organic and mechanical parts	người máy sinh học	In science fiction, a cyborg is part human, part machine.
84	sleep-inducing	/ˈsliːp ɪnˌdjuː.sɪŋ/	making you feel sleepy	gây buồn ngủ	The lecture was so boring it was sleep-inducing.
85	beneath	/bɪˈniːθ/	under something	bên dưới	Beneath the surface of the lake, there were many fish.
86	seismic	/ˈsaɪz.mɪk/	very important or large, like an earthquake	mang tính địa chấn	The policy change had seismic effects on the economy.
87	toddlers	/ˈtɒd.ləz/	young children learning to walk	trẻ mới biết đi	Toddlers often explore everything around them.
88	promptly	/ˈprɒmpt.li/	quickly and without delay	ngay lập tức	She responded promptly to the email.
89	context	/ˈkɒn.tekst/	the situation or background information around something	bối cảnh	You need to understand the context of his comment.
90	blissfully unaware	/ˈblɪs.fəl.i ˌʌn.əˈweər/	happily not knowing about something bad	vô tư không hay biết	They were blissfully unaware of the danger nearby.
91	emotional wreckage	/ɪˈməʊ.ʃən.əl ˈrek.ɪdʒ/	severe emotional damage or distress	tàn tích cảm xúc	After the breakup, he was left in emotional wreckage.
92	atomic bomb	/əˈtɒm.ɪk bɒm/	a very powerful and destructive bomb	bom nguyên tử	The invention of the atomic bomb changed history.
93	descendant	/dɪˈsen.dənt/	something that has developed from something else	hậu duệ	Modern computers are descendants of early machines.
94	consciousness	/ˈkɒn.ʃəs.nəs/	awareness of yourself and the world	ý thức	He lost consciousness after the accident.
95	scale it up	/skeɪl ɪt ʌp/	to increase in size or amount	mở rộng quy mô	We plan to scale up production next year.
96	movie scripts	/ˈmuː.vi skrɪpts/	written texts of a film	kịch bản phim	She dreams of writing movie scripts in Hollywood.
97	therapy transcripts	/ˈθer.ə.pi ˈtrænskrɪpts/	written records of therapy sessions	bản ghi trị liệu	Researchers studied therapy transcripts for the project.
98	Shakespearean tragedies	/ˌʃeɪkˈspɪə.ri.ən ˈtrædʒ.ə.diz/	serious plays written by shakespeare with sad endings	bi kịch shakespeare	Hamlet is one of the most famous Shakespearean tragedies.
99	flame wars	/fleɪm wɔːrz/	angry arguments online	cuộc khẩu chiến trên mạng	The comments section turned into a flame war.
100	emergent behavior	/ɪˈmɜː.dʒənt bɪˈheɪ.vjər/	unexpected complex behavior that arises from simple rules	hành vi tự phát	The robot exhibited emergent behavior during the test.
101	analogies	/əˈnæl.ə.dʒiz/	comparisons to explain something	sự so sánh tương tự	He used analogies to explain difficult ideas.
102	Chinese characters	/ˈtʃaɪ.niːz ˈkær.ək.təz/	symbols used in the chinese writing system	chữ hán	Learning Chinese characters takes time.
103	accordingly	/əˈkɔː.dɪŋ.li/	in a way that is suitable or right for the situation	theo đó	She adjusted her plan accordingly.
104	shuffling	/ˈʃʌf.lɪŋ/	moving things around without a clear system	xáo trộn	He kept shuffling the papers nervously.
105	comforting	/ˈkʌm.fə.tɪŋ/	making someone feel less sad or worried	an ủi	Her words were comforting after the bad news.
106	cadence	/ˈkeɪ.dəns/	the rhythm of sounds or words	nhịp điệu	The cadence of his speech was soothing.
107	rituals	/ˈrɪtʃ.u.əlz/	repeated actions often done for symbolic reasons	nghi thức	Morning rituals help me start the day peacefully.
108	anthropomorphizing	/ˌæn.θrə.pəˈmɔː.faɪ.zɪŋ/	giving human traits to non-human things	nhân hóa	Children enjoy anthropomorphizing their toys.
109	mourn	/mɔːn/	to feel or express sadness about someone’s death or loss	than khóc	People gathered to mourn the loss of their leader.
110	fictional	/ˈfɪk.ʃən.əl/	not real; invented for a story	hư cấu	Sherlock Holmes is a fictional detective.
111	project	/prəˈdʒekt/	to imagine or attribute your feelings onto something else	gán cảm xúc	He projected his anger onto his colleagues.
112	assume	/əˈsjuːm/	to believe something is true without proof	cho rằng	She assumed he was late because of traffic.
113	a parasocial relationship	/ə ˌpær.əˈsəʊ.ʃəl rɪˈleɪ.ʃən.ʃɪp/	a one-sided relationship with a media figure	mối quan hệ đơn phương với nhân vật công chúng	Fans often develop a parasocial relationship with celebrities.
114	one-sided	/ˌwʌnˈsaɪ.dɪd/	only one person is involved or affected	một chiều	Their friendship felt very one-sided.
115	emotional bond	/ɪˈməʊ.ʃən.əl bɒnd/	a strong emotional connection	sự gắn kết cảm xúc	There was a deep emotional bond between them.
116	reciprocate	/rɪˈsɪp.rə.keɪt/	to return the same feeling or action	đáp lại	He did not reciprocate her feelings.
117	pour their hearts out	/pɔː ðeə hɑːts aʊt/	to express feelings openly and honestly	trút bầu tâm sự	She poured her heart out to her best friend.
118	outsourcing	/ˈaʊt.sɔː.sɪŋ/	sending work to be done by an outside company	thuê ngoài	The company is outsourcing its customer service.
119	underscores	/ˌʌn.dəˈskɔːz/	emphasizes the importance of something	nhấn mạnh	The report underscores the need for action.
120	emerging	/ɪˈmɜː.dʒɪŋ/	becoming visible or important	mới nổi	Emerging technologies are changing the world.
121	lens	/lenz/	a way of looking at or thinking about something	lăng kính	You need to view the issue through a different lens.
122	widespread	/ˈwaɪd.spred/	happening in many places or affecting many people	lan rộng	There was widespread support for the new policy.
123	unconventional	/ˌʌn.kənˈven.ʃən.əl/	different from what is usual or expected	khác thường	His unconventional ideas attracted attention.
124	existentially	/ˌeɡ.zɪˈsten.ʃəl.i/	relating to human existence	liên quan đến tồn tại	She felt existentially lost after graduation.
125	time-consuming	/ˈtaɪm.kənˌsjuː.mɪŋ/	taking a lot of time	tốn thời gian	Writing a book is a time-consuming process.
126	inaccessible	/ˌɪn.əkˈses.ə.bəl/	difficult or impossible to reach or use	khó tiếp cận	Some villages are inaccessible during winter.
127	financial insecurity	/faɪˈnæn.ʃəl ˌɪn.sɪˈkjʊə.rə.ti/	lack of stable financial resources	bất ổn tài chính	Financial insecurity makes it hard to plan for the future.
128	access	/ˈæk.ses/	the ability to enter, use, or get something	tiếp cận	Many students lack access to quality education.
129	emotional support	/ɪˈməʊ.ʃən.əl səˈpɔːt/	help given to someone to improve their emotional well-being	hỗ trợ tinh thần	Friends can provide emotional support during tough times.
130	baggage	/ˈbæɡ.ɪdʒ/	emotional issues or past experiences that affect behavior	gánh nặng tâm lý	He carries a lot of emotional baggage from childhood.
131	keep it together	/kiːp ɪt təˈɡeð.ər/	to remain calm and not become emotional	giữ bình tĩnh	She struggled to keep it together during the speech.
132	sociologically	/ˌsəʊ.si.əˈlɒdʒ.ɪ.kəl.i/	in a way related to how society works	về mặt xã hội học	Sociologically, the changes had a huge impact.
133	a seismic shift	/ə ˈsaɪz.mɪk ʃɪft/	a very big and important change	một sự thay đổi lớn	The internet caused a seismic shift in communication.
134	exhausting	/ɪɡˈzɔː.stɪŋ/	making you feel very tired	kiệt sức	The trip was exhausting but fun.
135	validating	/ˈvæl.ɪ.deɪ.tɪŋ/	making someone feel accepted and valued	xác nhận giá trị bản thân	Her encouragement was validating for him.
136	holding space	/ˈhəʊl.dɪŋ speɪs/	being present with someone without judgment	tạo không gian an toàn	Therapists are trained in holding space for clients.
137	relating to	/rɪˈleɪ.tɪŋ tuː/	connecting with something emotionally or logically	liên hệ đến	Children often enjoy relating to stories about animals.
138	mutual obligations	/ˈmjuː.tʃu.əl ˌɒb.lɪˈɡeɪ.ʃənz/	shared responsibilities between people	nghĩa vụ lẫn nhau	Marriage involves mutual obligations.
139	emotional weight	/ɪˈməʊ.ʃən.əl weɪt/	the heavy emotional impact of something	gánh nặng cảm xúc	His words carried emotional weight.
140	a presence	/ə ˈprez.əns/	the feeling that someone or something is nearby or available	một sự hiện diện	Even without speaking, her presence was comforting.
141	consistent	/kənˈsɪs.tənt/	always behaving in the same way	nhất quán	She is consistent in her work performance.
142	uncritical	/ʌnˈkrɪt.ɪ.kəl/	accepting without questioning	không phán xét	He has an uncritical admiration for his boss.
143	flinch at	/flɪntʃ æt/	to react quickly with fear or pain	chùn bước trước	He didn’t flinch at the criticism.
144	trauma	/ˈtrɔː.mə/	severe emotional or physical pain caused by a deeply distressing event	tổn thương tâm lý	He’s still dealing with childhood trauma.
145	mirrors	/ˈmɪr.əz/	reflects or shows something similar	phản chiếu	His novel mirrors his own life experiences.
146	affirms	/əˈfɜːmz/	says something in a strong and definite way	khẳng định	She affirms her belief in kindness.
147	being deeply attuned	/ˈbiː.ɪŋ ˈdiːp.li əˈtjuːnd/	being very aware and sensitive to someone’s feelings	cảm nhận sâu sắc	He was deeply attuned to his friend’s emotions.
148	patterns	/ˈpæt.ənz/	repeated ways of behaving or thinking	mô hình, kiểu mẫu	You need to recognize negative patterns in behavior.
149	emotional scaffolding	/ɪˈməʊ.ʃən.əl ˈskæf.əʊl.dɪŋ/	support structures for emotional growth	khung hỗ trợ cảm xúc	Therapy provides emotional scaffolding for healing.
150	verbalizing thoughts	/ˈvɜː.bəl.aɪ.zɪŋ θɔːts/	expressing thoughts in words	diễn đạt suy nghĩ thành lời	Verbalizing thoughts can help you process emotions.
151	an entity	/ən ˈen.tɪ.ti/	something that exists separately from others	thực thể	The company became a separate legal entity.
152	shame	/ʃeɪm/	a painful feeling caused by guilt or embarrassment	sự xấu hổ	She felt deep shame after the mistake.
153	absence	/ˈæb.səns/	the state of being not present or missing	sự vắng mặt	His absence was noticed at the meeting.
154	articulation	/ɑːˌtɪk.jəˈleɪ.ʃən/	the act of expressing something clearly in speech or writing	sự diễn đạt rõ ràng	Clear articulation is important in communication.
155	internal experiences	/ɪnˈtɜː.nəl ɪkˈspɪə.ri.ənsɪz/	feelings and thoughts that happen inside a person	trải nghiệm nội tâm	Journaling helps explore internal experiences.
156	therapeutic benefits	/ˌθer.əˈpjuː.tɪk ˈben.ɪ.fɪts/	positive effects that help heal or improve health	lợi ích trị liệu	Meditation offers therapeutic benefits.
157	affirming	/əˈfɜː.mɪŋ/	supporting or confirming something positively	khẳng định	Her words were affirming and motivating.
158	passive listening	/ˈpæs.ɪv ˈlɪs.ən.ɪŋ/	listening without actively responding	lắng nghe thụ động	Passive listening sometimes helps people vent their feelings.
159	inert	/ɪˈnɜːt/	not moving or not active	trơ, không hoạt động	The project remained inert due to lack of funding.
160	a therapeutic agent	/ə ˌθer.əˈpjuː.tɪk ˈeɪ.dʒənt/	something that helps in healing or therapy	yếu tố trị liệu	Art can be a powerful therapeutic agent.
161	epiphany	/ɪˈpɪf.ə.ni/	a sudden realization or insight	sự ngộ ra	She had an epiphany about her career path.
162	greet	/ɡriːt/	to welcome someone or respond when meeting them	chào đón	He greeted her warmly at the door.
163	alliance	/əˈlaɪ.əns/	an agreement or partnership between groups or individuals	liên minh	The two companies formed an alliance.
164	a key predictor	/ə kiː prɪˈdɪk.tər/	an important factor that can forecast an outcome	yếu tố dự đoán chính	Family support is a key predictor of academic success.
165	psychotherapy	/ˌsaɪ.kəʊˈθer.ə.pi/	treatment of mental health issues through talking	tâm lý trị liệu	She sought psychotherapy after the accident.
166	arc	/ɑːk/	a curve; a story development over time	cung, diễn tiến	The character’s emotional arc was powerful.
167	underscores	/ˌʌn.dəˈskɔːz/	emphasizes or highlights the importance of something	nhấn mạnh	This study underscores the importance of early education.
168	holding space	/ˈhəʊl.dɪŋ speɪs/	providing emotional support without judgment	tạo không gian an toàn	Holding space allows others to express themselves freely.
169	initiating reflection	/ɪˈnɪʃ.i.eɪ.tɪŋ rɪˈflek.ʃən/	starting the process of deep thinking or introspection	khơi gợi sự phản tư	The teacher initiated reflection after the lesson.
170	giving language to feelings	/ˈɡɪv.ɪŋ ˈlæŋ.ɡwɪdʒ tuː ˈfiː.lɪŋz/	helping express emotions in words	diễn đạt cảm xúc thành lời	Therapy helps in giving language to feelings.
171	interpret body language	/ɪnˈtɜː.prɪt ˈbɒd.i ˌlæŋ.ɡwɪdʒ/	understand non-verbal signals from someone’s body	giải mã ngôn ngữ cơ thể	Good interviewers can interpret body language well.
172	navigate the nuance of human contradiction	/ˈnæv.ɪ.ɡeɪt ðə ˈnjuː.ɑːns əv ˈhjuː.mən ˌkɒn.trəˈdɪk.ʃən/	handle the complexity of human inconsistencies	xử lý sự mâu thuẫn tinh tế trong con người	Therapists often navigate the nuance of human contradiction.
173	clinical psychologists	/ˈklɪn.ɪ.kəl saɪˈkɒl.ə.dʒɪsts/	professionals who diagnose and treat mental disorders	nhà tâm lý lâm sàng	Clinical psychologists work in hospitals and clinics.
174	being heard	/ˈbiː.ɪŋ hɜːd/	having your feelings and thoughts listened to	được lắng nghe	Being heard is important for emotional healing.
175	being understood	/ˈbiː.ɪŋ ˌʌn.dəˈstʊd/	having someone comprehend your feelings or thoughts	được thấu hiểu	She valued being understood by her friends.
176	read between the lines	/riːd bɪˈtwiːn ðə laɪnz/	understand the hidden meaning behind words	hiểu ý ẩn	He could read between the lines of her email.
177	Zooming out	/ˈzuː.mɪŋ aʊt/	looking at the bigger picture	nhìn tổng thể	Sometimes you need to zoom out to see the problem clearly.
178	a clinical issue	/ə ˈklɪn.ɪ.kəl ˈɪʃ.uː/	a problem related to medical or psychological treatment	vấn đề lâm sàng	Depression is considered a clinical issue.
179	cultural shift	/ˈkʌl.tʃər.əl ʃɪft/	a significant change in society’s values or practices	sự thay đổi văn hóa	Social media caused a cultural shift in communication.
180	reframed as	/ˌriːˈfreɪmd æz/	presented in a different way	được tái diễn đạt thành	The challenge was reframed as an opportunity.
181	self-managing, emotionally resilient citizens	/self ˈmæn.ɪdʒɪŋ ɪˈməʊ.ʃən.əl.i rɪˈzɪl.i.ənt ˈsɪt.ɪ.zənz/	people who can control their own lives and emotions independently	công dân tự quản lý và kiên cường cảm xúc	The goal is to create self-managing, emotionally resilient citizens.
182	algorithmically optimized	/ˌæl.ɡəˈrɪð.mɪ.kəl.i ˈɒp.tɪ.maɪzd/	improved by computer algorithms	được tối ưu bằng thuật toán	Social media feeds are algorithmically optimized for engagement.
183	privately owned	/ˈpraɪ.vət.li əʊnd/	belonging to an individual or company, not the government	sở hữu tư nhân	The hospital is privately owned.
184	infinitely scalable	/ˈɪn.fɪ.nət.li ˈskeɪ.lə.bəl/	able to expand endlessly without limit	có thể mở rộng vô hạn	Cloud computing is infinitely scalable.
185	the implications are vast	/ði ˌɪm.plɪˈkeɪ.ʃənz ɑː væst/	the consequences are very large and wide-reaching	hệ quả là rất lớn	The implications are vast for climate change policy.
186	privatized	/ˈpraɪ.və.taɪzd/	transferred from public to private ownership	tư nhân hóa	Healthcare services were privatized in the 1990s.
187	a deeply relational process	/ə ˈdiːp.li rɪˈleɪ.ʃən.əl ˈprəʊ.ses/	a process based on strong human connections	một quá trình dựa trên mối quan hệ sâu sắc	Healing is often a deeply relational process.
188	a solitary maintenance task	/ə ˈsɒl.ɪ.tər.i ˈmeɪn.tən.əns tæsk/	a lonely job of keeping oneself functional	một nhiệm vụ duy trì đơn độc	Self-care can feel like a solitary maintenance task.
189	the ethos	/ði ˈiː.θɒs/	the guiding beliefs of a group or society	nền tảng đạo đức	The ethos of the company values innovation and honesty.
190	regulate	/ˈreɡ.jə.leɪt/	to control or manage	điều chỉnh	Governments regulate the use of pesticides.
191	preferably	/ˈpref.ər.ə.bli/	ideally; if possible	tốt nhất là	Apply in person, preferably before noon.
192	UI	/ˌjuːˈaɪ/	user interface; how users interact with a system	giao diện người dùng	The app has a very intuitive UI.
193	optimize	/ˈɒp.tɪ.maɪz/	to make as effective or functional as possible	tối ưu hóa	You should optimize your website for mobile use.
194	bond with	/bɒnd wɪð/	to form a close relationship	gắn kết với	It takes time to bond with new colleagues.
195	the hype	/ðə haɪp/	exaggerated publicity or promotion	sự thổi phồng	The new movie did not live up to the hype.
196	cautious	/ˈkɔː.ʃəs/	careful to avoid problems or danger	cẩn trọng	He was cautious about investing his savings.
197	a systematic review	/ə ˌsɪs.təˈmæt.ɪk rɪˈvjuː/	a methodical and thorough review of studies	tổng quan hệ thống	The researchers conducted a systematic review on depression treatments.
198	meta-analysis	/ˌmet.ə.əˈnæl.ə.sɪs/	a study that combines results from multiple studies	phân tích tổng hợp	The meta-analysis showed strong evidence for the new drug’s effectiveness.
199	AI-powered chatbots	/eɪ.aɪ ˈpaʊ.əd ˈtʃæt.bɒts/	chatbots that operate using artificial intelligence	chatbot hỗ trợ ai	AI-powered chatbots are now common in customer service.
200	mental health interventions	/ˈmen.təl helθ ˌɪn.təˈven.ʃənz/	actions designed to improve mental health	can thiệp sức khỏe tâm thần	There is a growing focus on early mental health interventions.
201	subjective psychological well-being	/səbˈdʒek.tɪv ˌsaɪ.kəˈlɒdʒ.ɪ.kəl wel ˈbiː.ɪŋ/	personal feelings of happiness and satisfaction	hạnh phúc tâm lý chủ quan	Exercise can boost subjective psychological well-being.
202	positive affect	/ˈpɒz.ə.tɪv ˈæf.ekt/	experiencing positive emotions and moods	ảnh hưởng tích cực	Laughing with friends increases positive affect.
203	emotional valence	/ɪˈməʊ.ʃən.əl ˈveɪ.ləns/	the emotional value attached to something	giá trị cảm xúc	The emotional valence of the memory made her cry.
204	life satisfaction	/laɪf ˌsæt.ɪsˈfæk.ʃən/	overall contentment with life	mức độ hài lòng với cuộc sống	Good relationships contribute to life satisfaction.
205	perception	/pəˈsep.ʃən/	the way something is understood or interpreted	nhận thức	Your perception of reality shapes your actions.
206	conversational agents	/ˌkɒn.vəˈseɪ.ʃən.əl ˈeɪ.dʒənts/	programs that interact with people using language	tác nhân hội thoại	Conversational agents like Siri answer questions instantly.
207	the outcomes aren’t objectively measurable	/ði ˈaʊt.kʌmz ɑːnt əbˈdʒek.tɪv.li ˈmeʒ.ər.ə.bəl/	the results cannot be clearly measured	kết quả không thể đo lường khách quan	User happiness is often subjective, and the outcomes aren’t objectively measurable.
208	non-judgmental listener	/ˌnɒn.dʒʌdʒˈmen.təl ˈlɪs.ən.ər/	someone who listens without criticism	người lắng nghe không phán xét	A non-judgmental listener makes it easier to open up.
209	social cues	/ˈsəʊ.ʃəl kjuːz/	signals people send through body language or tone	tín hiệu xã hội	He missed important social cues during the conversation.
210	phase	/feɪz/	a stage in a process of change or development	giai đoạn	Adolescence is an important phase in life.
211	posthuman therapy	/ˌpəʊstˈhjuː.mən ˈθer.ə.pi/	the concept of therapy in a world where human and machine boundaries blur	liệu pháp hậu nhân loại	Posthuman therapy explores new forms of healing.
212	curate their identities	/ˈkjʊə.reɪt ðeər aɪˈden.tɪ.tiz/	carefully choose and organize how they present themselves	chọn lọc và xây dựng bản sắc cá nhân	People curate their identities on social media.
213	self-soothe	/self suːð/	calm themselves down emotionally	tự xoa dịu bản thân	Children often learn to self-soothe after waking up at night.
214	hyper-individualized world	/ˌhaɪ.pər ɪn.dɪˈvɪdʒ.u.ə.laɪzd wɜːld/	a society where people are extremely focused on personal identity	thế giới siêu cá nhân hóa	We live in a hyper-individualized world today.
215	add-ons	/ˈæd.ɒnz/	extra parts or features added to something	phần bổ sung	These add-ons make the app more useful.
216	infrastructure	/ˈɪn.frəˌstrʌk.tʃər/	basic systems needed for operation	cơ sở hạ tầng	Roads and bridges are part of public infrastructure.
217	offload	/ˈɒf.ləʊd/	to get rid of something by passing it to someone else	trút bỏ	She offloaded her worries onto her friends.
218	broken	/ˈbrəʊ.kən/	damaged emotionally or physically	tổn thương	He felt broken after losing his job.
219	exhausted	/ɪɡˈzɔː.stɪd/	very tired	kiệt sức	She was exhausted after the long meeting.
220	containment	/kənˈteɪn.mənt/	the action of keeping something harmful under control	kiềm chế	The containment of the virus was successful.
221	relief	/rɪˈliːf/	a feeling of reassurance and comfort	sự nhẹ nhõm	He felt a sense of relief after hearing the good news.
222	a pause	/ə pɔːz/	a short stop or break	một khoảng ngừng	She took a pause before answering.
223	a breather	/ə ˈbriː.ðər/	a short rest to regain energy	một sự nghỉ ngơi ngắn	After hiking, we took a breather by the lake.
224	constraints	/kənˈstreɪnts/	limits or restrictions	những hạn chế	Time constraints affected the project’s scope.
225	systemic gaps	/sɪˈstem.ɪk ɡæps/	widespread problems or inequalities within a system	những lỗ hổng hệ thống	The report highlighted systemic gaps in education.
226	the allure of	/ði əˈljʊər əv/	the attractive quality of something	sự hấp dẫn của	The allure of fame drew him to acting.
227	trivial	/ˈtrɪv.i.əl/	of little value or importance	tầm thường	They argued over a trivial matter.
228	ambiguity	/ˌæm.bɪˈɡjuː.ə.ti/	uncertainty or inexactness of meaning	sự mơ hồ	The ambiguity of his answer confused everyone.
229	alleviate	/əˈliː.vi.eɪt/	to reduce or ease something bad	làm giảm bớt	The medicine helped alleviate her pain.
230	acute	/əˈkjuːt/	very serious or severe	nghiêm trọng	She experienced acute anxiety before the exam.
231	reassurance	/ˌriː.əˈʃɔː.rəns/	words or actions that make someone feel less worried	sự trấn an	He gave her reassurance during the storm.
232	friction	/ˈfrɪk.ʃən/	conflict or tension between people or ideas	sự va chạm, mâu thuẫn	There was friction between the two colleagues.
233	epistemic	/ˌep.ɪˈstem.ɪk/	relating to knowledge or the study of knowledge	liên quan đến tri thức	Epistemic questions concern how we know what we know.
234	algorithms	/ˈæl.ɡə.rɪ.ðəmz/	step-by-step procedures used in computing	thuật toán	Search engines use complex algorithms.
235	economic incentives	/ˌek.əˈnɒm.ɪk ɪnˈsen.tɪvz/	financial motivations to encourage certain actions	động cơ kinh tế	Tax cuts provide economic incentives for investment.
236	ethical obligation	/ˈeθ.ɪ.kəl ˌɒb.lɪˈɡeɪ.ʃən/	a moral duty to act correctly	nghĩa vụ đạo đức	Doctors have an ethical obligation to treat patients fairly.
237	privacy	/ˈprɪv.ə.si/	the state of being free from public attention	sự riêng tư	Many people are concerned about privacy online.
238	engage with	/ɪnˈɡeɪdʒ wɪð/	to interact with or become involved in something	tương tác với	Students are encouraged to engage with their lessons.
239	stakes	/steɪks/	the risks or potential losses involved	mức độ rủi ro	The stakes are high in this business deal.
240	computed	/kəmˈpjuː.tɪd/	calculated or determined by a computer or machine process	được tính toán	The final scores were computed automatically by the system.
241	transaction	/trænˈzæk.ʃən/	an instance of buying, selling, or exchanging goods, services, or money	giao dịch	Every transaction at the store is recorded carefully.
242	human oversight	/ˈhjuː.mən ˈəʊ.və.saɪt/	supervision or monitoring by humans	sự giám sát của con người	AI still requires human oversight to function properly.
243	validation	/ˌvæl.ɪˈdeɪ.ʃən/	recognition or affirmation that something is true or acceptable	sự xác nhận	She sought validation for her work.
244	judgment	/ˈdʒʌdʒ.mənt/	an opinion or decision based on careful thought	phán đoán	Good judgment is essential for leadership.
245	resistance	/rɪˈzɪs.təns/	refusal to accept or comply	sự chống lại	There was resistance to the new policy.
246	redirection	/ˌriː.daɪˈrek.ʃən/	the act of changing direction or focus	sự chuyển hướng	Therapy involved the redirection of negative thoughts.
247	a developmental arc	/ə dɪˌvel.əpˈmen.təl ɑːk/	the growth or change of someone or something over time	quá trình phát triển	The movie showed the hero’s developmental arc.
248	ahistorical	/ˌeɪ.hɪˈstɒr.ɪ.kəl/	not concerned with or related to history	phi lịch sử	The novel took an ahistorical view of events.
249	intervention	/ˌɪn.təˈven.ʃən/	action taken to improve a situation	sự can thiệp	The intervention saved many lives.
250	protocol	/ˈprəʊ.tə.kɒl/	an official set of rules or procedures	quy trình	Follow the protocol during emergencies.
251	rooted in	/ˈruː.tɪd ɪn/	based or grounded in something	bắt nguồn từ	His beliefs are rooted in tradition.
252	emerges	/ɪˈmɜː.dʒɪz/	becomes visible or known	xuất hiện	A solution finally emerges after discussion.
253	simulated	/ˈsɪm.jə.leɪ.tɪd/	imitated or replicated	mô phỏng	They used a simulated environment for training.
254	devoid of	/dɪˈvɔɪd əv/	completely lacking something	thiếu vắng	The speech was devoid of emotion.
255	subjectivity	/ˌsʌb.dʒekˈtɪv.ə.ti/	personal feelings and opinions influencing perception	tính chủ quan	Judging art involves a lot of subjectivity.
256	reciprocal	/rɪˈsɪp.rə.kəl/	mutual; given and received equally	có qua có lại	They shared a reciprocal respect.
257	self-disclosure	/ˌself.dɪˈskləʊ.ʒər/	sharing personal information with others	sự tự bộc lộ	Therapy encourages self-disclosure.
258	projection	/prəˈdʒek.ʃən/	attributing your feelings to someone else	sự phóng chiếu	His anger was a projection of his own fears.
259	inherently	/ɪnˈher.ənt.li/	in a natural or essential way	vốn dĩ	Humans are inherently social beings.
260	displacement	/dɪsˈpleɪs.mənt/	shifting something from its usual place	sự dịch chuyển	The displacement of anger onto others can be harmful.
261	a mutual endeavor	/ə ˈmjuː.tʃu.əl ɪnˈden.də/	a joint effort or project	một nỗ lực chung	Marriage is a mutual endeavor.
262	neoliberal	/ˌniː.əʊˈlɪb.ər.əl/	relating to free-market economic policies	tân tự do	Neoliberal reforms changed the economy.
263	the growing loneliness epidemic	/ðə ˈɡrəʊ.ɪŋ ˈləʊn.li.nəs ˌep.ɪˈdem.ɪk/	an increasing problem where more people feel lonely	đại dịch cô đơn ngày càng gia tăng	The growing loneliness epidemic affects all ages.
264	safe spaces	/seɪf speɪsɪz/	places where people feel safe from discrimination or harm	không gian an toàn	Universities provide safe spaces for discussions.
265	against this backdrop	/əˈɡenst ðɪs ˈbæk.drɒp/	considering the surrounding circumstances	trong bối cảnh này	Against this backdrop, new laws were introduced.
266	a poor substitute for	/ə pʊə ˈsʌb.stɪ.tʃuːt fɔːr/	an inadequate replacement	một sự thay thế kém	Online chat is a poor substitute for real conversation.
267	intrude	/ɪnˈtruːd/	to enter without permission	xâm phạm	I didn’t mean to intrude on your privacy.
268	echo	/ˈek.əʊ/	a sound that is reflected off a surface and heard again; or the repetition of an idea or feeling	tiếng vọng; sự vang lại	Her speech had an emotional echo in the hearts of the audience.
269	bearable	/ˈbeə.rə.bəl/	something that can be endured or tolerated	có thể chịu đựng được	The pain was unpleasant but still bearable.
270	to frame our inner experiences	/tuː freɪm aʊər ˈɪn.ər ɪkˈspɪə.ri.ənsɪz/	to organize and express our internal thoughts and feelings clearly	định hình những trải nghiệm nội tâm của chúng ta	Writing helped me to frame my inner experiences more clearly.
271	giving shape to what was once inarticulate or silenced	/ˈɡɪv.ɪŋ ʃeɪp tuː wɒt wəz wʌns ɪnˈɑː.tɪ.kjʊ.lət ɔː ˈsaɪ.lənst/	the act of expressing feelings or ideas that were previously unclear or suppressed	làm rõ những điều từng mơ hồ hoặc bị kìm nén	Therapy is about giving shape to what was once inarticulate or silenced.
272	the real twist	/ðə rɪəl twɪst/	an unexpected or surprising change in a story or situation	bước ngoặt thực sự	The real twist came when the quiet student solved the problem.
273	inevitable	/ɪnˈev.ɪ.tə.bəl/	certain to happen; unavoidable	không thể tránh khỏi	Aging is an inevitable part of life.
274	vulnerabilities	/ˌvʌl.nər.əˈbɪl.ə.tiz/	weaknesses that can be exploited or lead to harm	những điểm dễ tổn thương	Good leaders recognize their own vulnerabilities.
275	exposed	/ɪkˈspəʊzd/	made visible or left unprotected	bị phơi bày	His lies were exposed after the investigation.

*Tập Đọc* (literally means “*Reading Together*”) is a bilingual English-Vietnamese magazine featuring new word annotations, translations, spoken word versions (audio articles), and a free vocabulary list for the community. The project has been maintained since 2020 and has published over 100 issues to date.	*Tập Đọc* là một tạp chí song ngữ Tiếng Anh – Tiếng Việt, với chú thích từ mới, cung cấp bản dịch, phiên bản bài đọc nói (báo tiếng), và danh sách từ mới miễn phí cho cộng đồng. Dự án được duy trì từ năm 2020 đến nay, hiện đã ra trên 100 số.
Readers should be advised that the articles published in *Tập Đọc* do not necessarily reflect the views, attitudes, and perspectives of the editors. Readers are encouraged to form their own opinions and evaluations through a dialogue between themselves and the authors during their reading process. Only reading writers with whom one agrees is akin to only engaging in conversations with those who compliment you: it’s comfortable, but dangerous.	Các bài viết được đăng trên *Tập Đọc* không nhất thiết phản ánh quan điểm, thái độ và góc nhìn của người biên tập. Người đọc nên hình thành quan điểm và đánh giá của riêng mình trong cuộc đối thoại giữa bản thân người đọc và tác giả, trong quá trình đọc bài của riêng mình. Việc chỉ đọc những người viết mà ta đồng ý cũng giống như chỉ chịu nói chuyện với những ai khen mình vậy: dễ chịu, nhưng nguy hiểm.
If you wish to support any of my projects, I would be profoundly grateful. Any support, no matter how small, will be significantly meaningful in helping me stay motivated or continue these non-profit efforts.	Nếu bạn muốn ủng hộ bất cứ dự án nào của mình, mình xin rất biết ơn. Mọi sự ủng hộ, dù nhỏ, đều sẽ rất có ý nghĩa trong việc giúp mình có động lực, hoặc có khả năng tiếp tục các công việc phi lợi nhuận này.
Please send your support to account number: *0491 0000 768 69*. Account holder: *Nguyễn Tiến Đạt*, Vietcombank, Thăng Long branch.	Mọi ủng hộ xin gửi về số tài khoản: *0491 0000 768 69*. Chủ tài khoản: *Nguyễn Tiến Đạt*, ngân hàng *Vietcombank*, chi nhánh Thăng Long.

Tập Đọc

“dear ChatGPT, I’m alone and depressed”

Leave a comment Cancel reply

mình là Đạt.

Recent posts

You didn’t lose your attention span. It was stolen.

Becoming You

Open Bookkeeping

Your Two Options in Love After a Bad Childhood

This Simple Tool Will Improve Your Critical Thinking

Millennials Are the New Victorians

Da Nang, Saturday, April 28, 2025 *Dat Nguyen* (sutucon)	Đà Nẵng, ngày 28.4.2025 *Nguyễn Tiến Đạt* (sutucon)

Share this:

Leave a comment Cancel reply

mình là Đạt.

Recent posts